Uklonjena i posljednja prepreka zaštite Generalštaba
BEOGRAD – I posljednji stepen zaštite zgrade Generalštaba trebalo bi da bude skinut nakon što su poslanici Skupštine Srbije na jučerašnjoj sjednici, poslije „leks specijalisa”, usvojili i dodatno autentično tumačenje člana 9. Zakona o posebnim postupcima radi realizacije projekta revitalizacije i razvoja lokacije u Beogradu između ulica Kneza Miloša, Masarikove, Birčaninove i Resavske, prenio je RT Balkan.
Prvobitno je početkom novembra izglasanim „leks specijalisom” o Generalštabu ukinuta odluka iz 2005. godine o proglašenju zgrade za spomenik kulture. Ipak, ovaj objekat je i dalje ostao zaštićen još jednim nivoom – Odlukom o utvrđivanju područja uz Ulicu kneza Miloša za prostorno-kulturno istorijsku cjelinu, što su predlagači previdjeli.
Ovim korakom, skupštinska većina uklonila je sada i ovu „prepreku” koja je onemogućavala da se na toj lokaciji gradi. Shodno ovom tumačenju, odredbe Odluke o zaštiti prostora oko Kneza Miloša „ne mogu se primjeniti na prostor oivičen ulicama Vojvode Milenka, Svetozara Markovića, Kralja Milana, Dobrinjske, Admirala Geprata, Balkanske, Ulice Hajduk Veljkov Venac i Sarajevske”. Ipak, posljednju riječ mora da da Zavod za zaštitu spomenika kulture.
„Budući da je Zakonom o posebnim postupcima radi realizacije projekta revitalizacije i razvoja lokacije u Beogradu između ulica Kneza Miloša, Masarikove, Birčaninove i Resavske odluka o utvrđivanju zgrada Generalštaba Vojske Srbije i Crne Gore i Ministarstva odbrane u Beogradu za spomenik kulture oglašena ništavnom i da se smatra da objekti na lokaciji nemaju status kulturnog dobra, treba razumjeti tako da se na prostor oivičen ulicama Vojvode Milenka, Svetozara Markovića, Kralja Milana, Dobrinjske, Admirala Geprata, Balkanske, Ulice Hajduk Veljkov Venac i Sarajevske ne mogu primjeniti odredbe Odluke o utvrđivanju područja uz Ulicu kneza Miloša u Beogradu za prostorno kulturno-istorijsku cjelinu”, navodi se u autentičnom tumačenju.
Shodno tome će, kako se nalaže, „Republički geodetski zavod izvršiti odgovarajuća brisanja u registru”.
„Prilikom izdavanja uslova za potrebe izrade planskog dokumenta, ne mogu se primjeniti odredbe iz važećih odluka o utvrđivanju pojedinačnih nepokretnosti i njima pripadajućih zaštićenih okolina za kulturna dobra na ovom prostoru. Republički geodetski zavod i nadležna centralna ustanova zaštite i očuvanja kulturnog nasljeđa će na osnovu ovog zakona izvršiti brisanje objekata na lokaciji iz registara koje vode u roku od 15 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona”, navodi se u „autentičnom tumačenju”.
Članovi Odbora za ustavna pitanja iz opozicionih redova usprotivili su se ovom autentičnom tumačenju, navodeći da je odluka vladajuće većine o tome da se kulturno dobro ustupi privatnom investitoru donesena „nevješto, amaterski” i da sada to pokušavaju „nekakvim autentičnim tumačenjem ispraviti”. Kako su istakli, „u brzini su zaboravili da čitav nivo zaštite uklone”.
Veliku buru u javnosti izazvala je ideja da se kompleks Generalštaba, koji je bio meta agresije, sruši i da se u okviru njega gradi hotel, i uz hotel – memorijal. Za mnoge je predaja Generalštaba izdaja, za vlast prilika za „ogromnu investiciju”. Protivnici ideje da se na ovom prostoru zida protestovali su nedavno ispred zgrade Generalštaba, protiveći se odluci o donošenju „leks specijalisa”, koji bi trebalo da ubrza izgradnju.
Projektom je predviđeno rušenje kompleksa arhitekte Nikole Dobrovića, svojevremeno proglašenog za kulturno dobro. Kako je ranije objavljeno, ovdje će Džared Kušner, zet predsjednika SAD Donalda Trampa, zidati, između ostalog, i hotel.