To je realnost za oboljele od Alchajmerove bolesti, ali i za njihove porodice i prijatelje, jer ova bolest teško pogađa i jedne i druge.

Septembar je mjesec borbe protiv Alchajmerove bolesti, a 21. septembar se svugdje u svijetu obilježava kao Svjetski dan ovog oboljenja.

U BiH tokom 2017. godine registrovan je 2.191 slučaj nekog oblika demencije, uključujući i Alchajmerovu bolest.

Ovo neurodegenerativno oboljenje uglavnom napada stariju populaciju, a simptomi se teško prepoznaju u ranoj fazi i teško ih je razlikovati od simptoma nekog drugog oblika demencije.

U Zavodu za javno zdravstvo RS rekli su da je u Republici Srpskoj prošle godine registrovana 51 osoba koja boluje od demencije s Alchajmerovom bolešću, a od Alchajmerove bolesti njih 20.

Prema podacima Zavoda za javno zdravstvo FBiH, u tom entitetu prošle godine registrovano je 2.120 građana koji boluju od nekog od četiri oblika demencije, uključujući i Alchajmerovu bolest.

Srđan Mavija, neurolog u Univerzitetskom kliničkom centru RS (UKC RS), kaže da Alchajmerova bolest ima dug presimptomatski tok bolesti i da sam mehanizam nastanka bolesti nije u potpunosti razjašnjen.

"Ova bolest traje duži niz godina prije pojave prvih simptoma, koji se javljaju tek kada je bolest u odmakloj fazi. Zasad nisu poznati ni mehanizmi nastanka bolesti, kao ni faktori koji ga pokreću", rekao je Mavija.

Dodao je da zasad ne postoji efikasan način prevencije Alchajmerove bolesti, kao ni efikasni načini liječenja.

"Uprava za hranu i lijekove (Food and Drug Administration - FDA) odobrila je dva lijeka koji djelimično usporavaju progresiju bolesti i ublažavaju postojeće simptome. To su donepezil i memantin", objasnio je Mavija.

Naglasio je da je fokus farmakološke industrije u razvoju lijekova koji utiču i modifikuju prirodni tok bolesti, te na taj način zaustavljaju progresiju i/ili vraćaju oštećene funkcije mozga.

Osman Kučuk, direktor Udruženja "AiR" - Centra za demenciju Sarajevo, kaže da taj centar ima oko 3.000 članova, oboljelih i njihovih porodica, te da svakodnevno i jednima i drugima pružaju pomoć.

"Oboljeli često nisu ni svjesni da su pogođeni ovom bolešću, a kada uoče simptome sram ih je to priznati čak i najbližima. Strah ih je da će neko pomisliti da su ludi, da će ih smjestiti u psihijatrijsku ustanovu, a da će ih se porodice odreći", rekao je Kučuk.

Šta je Alchajmerova bolest?

Alchajmerova bolest (AB) predstavlja najčešće neurodegenerativno oboljenje mozga. Neuroni u određenim dijelovima mozga postepeno odumiru u procesu programirane ćelijske smrti, koji je pokrenut i vođen nepoznatim mehanizmima bolesti. Alchajmerova bolest je najčešća demencija - grupa bolesti koje se karakterišu gubitkom stečenih znanja i vještina naučenih tokom života. Bolest je neizlječiva i progresivna, odnosno simptomi bolesti vremenom napreduju bez obzira na terapiju.

Simptomi

- poteškoće sa kratkoročnim pamćenjem

- neprepoznavanje bliskih osoba i njihovih imena

- problemi sa računskim radnjama (brojanje novca)

- slaba orijentacija u poznatom prostoru

- otežano i nespretno obavljanje svakodnevnih manuelnih radnji (kuvanje ručka, bavljenje hobijem...)

- nastanak psihičkih smetnji (anksioznost, depresija i apatičnost)

- slabljenje govornih funkcija

- nemogućnost kontrole fizioloških funkcija

- neprimjereno ponašanje

- nesanica

- pokazivanje agresivnosti i uznemirenosti

- halucinacije

- nemogućnost održavanja lične higijene