U Bosni i Hercegovini, u prosjeku, svakoga dana jedna osoba izvrši samoubistvo, a muškarci su čak tri puta češće samoubice nego žene.
Muškarci najčešće koriste vatreno oružje ili smrt vješanjem, dok se žene najčešće predoziraju lijekovima.
Iako, prema starosnoj strukturi samoubistva u najvećem broju slučajeva čine lica starosne dobi preko 50 godina, u posljednje vrijeme se sve češće dešava da ruku na sebe dižu jako mlade osobe.
Tako su, unazad samo 15-ak dana, život sebi oduzele dvije mlade djevojke koje su tek zagazile u treću deciniju.
Prvo samoubistvo desilo se u Zenici. Naida Čičak (22) je oduzela sebi život aktiviranjem ručne bombe u stanu kompleksa “Makovi”, gdje je živjela kao podstanar. Samo par dana nakon ovog nemilog događaja, u Jajcu je, u mjestu Brevo, samoubistvo izvršila Ilhana Krak (24), koja se objesila u porodičnoj kući, samo 8 dana poslije proslave svog rođendana.
U većini slučajeva motiv samoubistva zaista je teško precizno i pouzdano utvrditi, jer gotovo nikada nije riječ o samo jednom razlogu. Stručnjaci objašnjavaju da, međutim, postoje znakovi upozorenja koji mogu upućivati na samoubistvo, kao što su osjećaj beznađa, prijetnje osobe da će se povrijediti ili priča da želi da umre, pojačano konzumiranje alkohola i droga, te povlačenju od prijatelja i porodice.
– Mnogi ljudi koji razmišljaju o oduzimanju vlastitog života ili koji su pokušali samoubistvo ne traže pomoć, i zato je ne dobijaju. Prevencija suicida nije na odgovarajući način riješena zbog nedostatka svijesti o samoubistvu kao glavnom javnozdravstvenom problemu i tabuu u mnogim društvima. O samoubistvima bi trebalo otvoreno raspravljati – poručuju psihijatri.
U Srpskoj su se lani ubile 164 osobe, među kojima 120 muškaraca i 44 žene.
U Zavodu za javno zdravlje FBiH kažu da je prošle godine u ovom entitetu zabilježeno 200 samoubistava.
– Zapaža se lagani trend porasta samoubistava kod oba pola. U starosnoj grupi od 65 godina i više broj samoubistava je izraženiji i zastupljen u više od trećine svih realizovanih samoubistava u FBiH. Najčešći način samoubistva, za sve starosne grupe i oba pola, lani je bio vješanje, u 52 odsto slučajeva. Slijede samoubistvo iz vatrenog oružja i skakanje sa visina. Ono što svako od nas može da uradi jeste da, ako poznaje nekoga ili je i sam depresivan, potraži pomoć i stručnu podršku – naglašavaju u ovom zavodu.
Depresija je oboljenje koje se ispoljava u obliku depresivnih raspoloženja, gubitka interesa za uživanje, smanjene energije, povećanog umora, smanjene volje za životom, te sklonosti ka samoubistvu. Faktori rizika za obolijevanje od depresije prisutni su kod ljudi koji imaju porodičnu anamnezu nekoga s depresijom, kod nezaposlenih, ljudi koji žive sami, neobrazovanih ljudi, mladih žena, kod pojave hroničnih bolesti, te gubitka člana porodice ili razvoda, objašnjavaju ljekari.
Trećina pokuša opet
Više od 30 odsto ljudi koji su pokušali suicid to će ponoviti, a 50 odsto onih koji su ga učinili, i prije su to pokušali. Psihološki faktori uključuju osjećaj beznađa i osjećaj manje vrijednosti. Važni su još i traumatski događaji u djetinjstvu, izostanak emocinalne podrške, bračni problem.
Fizički faktori su opšte loše stanje, bolni sindrom, nepokretnost, onesposobljenost i hroničnost bolesti, i oni imaju najveći uticaj na razvoj suicidalnog sindroma. Socijalni faktori su socioekonomski status, stresni događaji, izostanak socijalne podrške, usamljenost.