Sveti Luka se smatra osnivačem hrišćanskog ikonopisa, jer je lično naslikao tri ikone Bogorodice. Vjeruje se da su te ikone najsličnije pravom izgledu Hristove majke. Takođe, tvorac ikona apostola Petra i Pavla takođe je Sveti Luka.

 

Preminuo je u 84. godini u Tebi u Grčkoj, kada su ga progonitelji hrišćana objesili na drvo masline zbog njegovog propovijedanja.

 

Njegove mošti čuvaju se u Carigradu i vjeruje se da su čudotvorne. Svako ko se iskreno moli Svetom Luki, naročito ko se pokloni moštima, iskrena i dobra želja biće mu ispunjena. Sveti Luka je zaštitnik ljekara i zdravstvenih ustanova, pa bi naročito trebalo da mu se mole bolesni.

 

Običaji na ovaj veliki praznik razlikuju se od mjesta do mjesta. U Bosni je ovo radosni dan za čobane, koji tada ne rade, već prave veliko veselje i puštaju ovnove da se pare sa ovcama. Takođe, na ovaj dan oni obavezno jedu cicvaru.

 

U Srbiji se na ovaj dan poštuje običaj opasivanja torova koncem, kako vukovi ne bi davili stoku, jer se zbog izreke "Ide Luka, evo vuka" vjeruje da je došlo vrijeme prave zime i da će vukovi uskoro početi da izlaze iz šume. Takođe, vjeruje se i da je na pragu snijeg, pa je tako nastala izreka "Sveti Luka, snijeg do kuka".

 

Mnogi Srbi slave Svetog Luku kao krsnu slavu. Iako je u crkvenom kalendaru obilježen crnim slovom, na ovaj dan ne bi trebalo raditi nikakve teže poslove.

 

Na sutrašnji dan ovu molitvu svaki vjernik treba da zna i pomoli se Svetom Luki.

 

O, Sveti Luka, Bogom izabrani i Majkom Božijom blagosloveni, propovijedniče po svoj vaseljeni Evanđelja Hristovog, mučeniče i apostole, pomoćniče svima koji te molitveno prizivaju, pomozi i nama, nepotrebnim slugama Gospodnjim. Jer mi se zbog naših mnogih pregrešenja nalazimo u tami i seni smrtnoj i udaljeni smo od Boga bezmerno daleko. A zbog stida koji osjećamo zbog toga, i nemajući smjelosti da Ga sami zamolimo za oproštaj, prizivamo tebe, veliki svetitelju Božji, kao onoga koji u Njegovoj neizmernoj svjetlosti prebivaš, da Ga umesto nas moliš da se smiluje na nas.