Dok u nekim državama predstavljaju ključni izvor prihoda, u drugima se ubiru minimalno. Prema podacima Evropske komisije za 2023, udio poreza na nekretnine u BDP-u varirao je od svega 0,3 odsto u Češkoj i Estoniji do čak 3,7 odsto u Francuskoj. Prosjek Evropske unije iznosio je 1,9 odsto, piše tportal.

Ako se posmatra šira slika, koja uključuje i zemlje EFTA-e, Ujedinjeno Kraljevstvo i Tursku, Velika Britanija stoji rame uz rame s Francuskom na vrhu liste, takođe sa 3,7 odsto udjela. Belgija je treća s 3,2 odsto, dok Španija s 2,5 odsto zauzima peto mjesto.

Apsolutno gledano, najveći poreski prihodi dolaze iz Velike Britanije – čak 115 milijardi eura u 2023. godini. Francuska je vrlo blizu sa 104,5 milijardi, treća po snazi je Italija sa 45,3 milijarde, a slijede Njemačka (41,4 milijarde) i Španija (36,8 milijardi). Na nivou Unije, porez na nekretnine u 2023. donio je ukupno 318,8 milijardi eura prihoda, navodi Euronews.

I dok se u pomenutim državama radi o iznosima koji značajno utiču na fiskalnu politiku, u deset članica EU-a prikupljeni iznos nije dosegao ni milijardu eura. Rekorder na dnu liste je Estonija sa svega 110 miliona eura poreskih prihoda od nekretnina.

Hrvatska u toj evropskoj slici zauzima sredinu. Prema podacima Evropske komisije, udio poreza na nekretnine u BDP-u 2023. godine kod Hrvatske iznosio je svega oko jedan odsto, što je uporedivo s Njemačkom, ali daleko od nivoa u Francuskoj ili Belgiji.

Podsjetimo, Hrvatska je zapravo ove godine uvela širi porez na nekretnine kao zamjenu za porez na kuće za odmor. Oporezuju se nekretnine u kojima se ne živi, već se kratkoročno izdaju tokom turističke sezone.

Koliki je udio u ukupnim porezima
Osim udjela u BDP-u, važan je i udio poreza na nekretnine u ukupnim poreskim prihodima.

U Uniji se 2023. godine kretao od 0,8 odsto u Češkoj i Estoniji do 8,4 odsto u Francuskoj, a prosjek iznosi 4,7 odsto. Uz Francusku, visoke udjele bilježe Belgija (7,4%), Grčka (7%), Španija (6,7%), Portugal (5,9%), Luksemburg (5,7%), Italija (5,1%) i Danska (5,1%). U Njemačkoj je znatno niži – 2,5 odsto.

Porezi na prenos vlasništva

Poseban segment čine porezi na prenos nekretnina, odnosno porezi na finansijske i kapitalne transakcije, uključujući kupoprodaju i takse. U tome prednjači Italija, gdje ovi porezi čine jedan odsto BDP-a. Belgija, Portugal i Španija slijede sa 0,8%, a u Francuskoj je riječ o 0,7%. U Velikoj Britaniji udio iznosi 0,6%, a u Njemačkoj svega 0,3%.

U Hrvatskoj porez na promet nekretnina iznosi tri odsto od vrijednosti kupljene nekretnine i predstavlja važan prihod lokalnih jedinica.

Španski prijedlog podigao prašinu

Posebno burne rasprave izazvao je prijedlog Španije da uvede 100-postotni porez na kupovinu nekretnina za kupce izvan Evropske unije. Cilj bi bio smanjiti pritisak stranih investitora na tržište stanova i olakšati kupovinu domaćem stanovništvu. Međutim, stručnjaci upozoravaju da poreske mjere same po sebi ne mogu riješiti stambenu krizu.

José García Montalvo, profesor ekonomije na Univerzitetu Pompeu Fabra u Barseloni, istakao je da „stalne promjene politika i nedostatak koordinacije između poreske politike i mjera na strani ponude potkopavaju efikasnost i vode do nepredvidivih tržišnih ishoda“.

Slično upozorava i Diana Hourani iz OECD-a, naglašavajući da „postoji veliki prostor za poboljšanje efikasnosti, pravednosti i prihoda od poreza na stanovanje“, što bi u mnogim slučajevima moglo smanjiti i pritisak na rast cijena stanova, prenosi Seebiz.