SARAJEVO, BANJALUKA - Iz godine u godinu Bosna i Hercegovina bilježi sve veći rast izvoza oružja i vojne opreme i u toku 2017. on je iznosio 193,8 miliona KM, što je za oko 22 miliona KM više u odnosu na 2016, kada je vrijednost izvoza iznosila 171 milion
"U 2017. godini izvezeno je 5,9 miliona kilograma oružja, municije, njihovih dijelova i pribora u vrijednosti 193.868.808, 28 KM", rekli su nam u Upravi za indirektno oporezivanje BiH.
Kao i prethodnih godina, BiH je najviše izvezla u Saudijsku Arabiju, Avganistan i Sjedinjene Američke Države, a na listi zemalja u koje se izvozi oružje iz BiH nalaze se i Egipat, Turska, Srbija, Indonezija, Njemačka, Bugarska, Austrija, Švajcarska, Rumunija...
Inače, firme koje se bave proizvodnjom oružja od Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH dobijaju dozvole za izvoz oružja, međutim gotovo nikada, pa ni u regionu, se ne realizuje sav izvoz. Te dozvole obično se izdaju na godinu dana i rijetko koja firma uspije izvesti 100 odsto od onoga što je odobreno. Prije nego što se dobije dozvola za izvoz, neophodno je dobiti saglasnost nekoliko ministarstava na nivou BiH, uključujući i Ministarstvo spoljnih poslova.
Prema informacijama Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH, 2016. godine vrijednost izdatih dozvola iznosila je 305 miliona evra, što je ujedno i rekord u poslijeratnoj BiH, ali u ovom ministarstvu još nemaju podatke o konačnoj realizaciji tih ugovora. Ukupna spoljnotrgovinska razmjena, po izdatim dozvolama u toku 2016. godine, bila je više od 477 miliona evra i u odnosu na godinu ranije radi se o povećanju od čak 85 odsto.
"Iz podataka je evidentno da spoljnotrgovinska razmjena konstantno raste. Koliko je oružja izvezeno po izdatim dozvolama znaćemo kada dobijemo izvještaje o realizaciji. Ta realizacija zavisi od godine do godine, nekada se kreće 40, a nekada 70 odsto", rekao je Damir Karahodžić, šef Odjela za regulisanje područja proizvodnje oružja u Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH, dodajući da će se tačna realizacija odobrenih dozvola za izvoz znati kada firme dostave pojedinačne izvještaje.
U Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH kažu da je u toku 2016. godine izdata 201 dozvola za izvoz u 50 zemalja i 117 dozvola za uvoz iz 30 zemalja.
"Odbijena su tri zahtjeva za izdavanje dozvola za izvoz oružja i vojne opreme vrijednosti 351.566 evra te jedan zahtjev za uvoz oružja i vojne opreme vrijedan 102.903 evra", navodi se, između ostalog, u informaciji Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH, koju je na posljednjoj sjednici usvojio Savjet ministara BiH.
Izvoz oružja po godinama
2011. 44,4 miliona
2012. 79 miliona
2013. 63,7 miliona
2014. 93 miliona
2015. 138, 8 milion
2016. 171,1 milion
2017. 193,8 miliona
Napomena: Iznosi su izraženi u konvertibilnim markama
Komšije
Osim u BiH, i namjenska industrija u regionu bilježi stalan rast.
Tako su tokom prošle godine BiH, Srbija i Hrvatska izvezle oružja u vrijednosti oko 870 miliona evra.
Hrvatska je izvezla oružja i vojne opreme vrijedne više od 200 miliona evra, dok je Srbija izvezla oko 570 miliona evra.