U planu urbanizacije svakog grada trebalo bi da se planira popratna vegetacija koja ima značajnu ulogu u očuvanju okoline gradskog jezgra.

 

Drveće, na primjer, u mnogim zemljama je ključni faktor po centrima jer su i vlasti pa i građani svjesni važnosti stabala i krošnji u snižavanju temperature tokom ljetnih perioda.

 

Ponekad bi se moglo pomisliti da drvoredi igraju samo estetsku ulogu, ali njihova primjena je daleko šira. Danas bilježimo samo sječu drveća, a parkinzi koji se grade dodatno pospješuju rast temperature.

 

Ako izađete napolje tokom toplotnog talasa, primijetićete veliku razliku u temperaturi između ulica koje su pokrivene drvećem i golih trotoara koji su izloženi suncu. To je zato što drveće daje sjenku i vraća vlagu u vazduh, hladeći svoju okolinu.

 

Zapravo, studije pokazuju da pokrivač drveća u gradovima može ohladiti temperaturu vazduha do 8°C, a temperaturu zemlje i do 12°C.

 

Postavlja se pitanje, je li uopšte znamo za šta služi drveće po urbanim šetalištima grada?

 

Urbano drveće igra ključnu ulogu tokom toplotnih talasa iz nekoliko razloga, a ovo su neki od najvažnijih:

 

Smanjenje temperature: Drveće pruža prirodni hlad i stvara efekat zaklona od sunčeve svjetlosti. Kroz proces transpiracije, drveće oslobađa vodenu paru u atmosferu, što ima efekat hlađenja okoline. Ovo može smanjiti temperaturu na mjestima gdje se nalazi drveće, čineći gradsko područje udobnijim tokom toplotnih talasa.

 

Smanjenje efekta ostrva toplote: Urbana područja često pate od efekta “ostrva toplote”, gdje su temperature znatno više nego u ruralnim područjima. Betonske i asfaltne površine zadržavaju toplotu i oslobađaju je polako tokom noći, što dovodi do neprijatnih i opasnih temperatura tokom toplotnih talasa. Drveće, međutim, pomaže smanjenju ovog efekta, apsorbujući sunčevu energiju i pružajući prirodno hlađenje.

 

Poboljšanje kvaliteta vazduha: Drveće apsorbuje štetne gasove, kao što su azotni oksidi i ozon, kao i sitne čestice prašine. Tokom toplotnih talasa, koncentracija ovih zagađenja često raste, a prisustvo drveća može pomoći da se očisti vazduh i smanji zagađenje.

 

Zaštita od UV zračenja: Grane i lišće drveća pružaju prirodnu zaštitu od štetnih sunčevih zraka, koje mogu izazvati opekotine i dugotrajne štetne efekte na koži. Tokom toplotnih talasa, kada je UV zračenje posebno snažno, ova zaštita postaje ključna za javno zdravlje.

 

Psihološki efekti: Zelene površine i drveće imaju pozitivan uticaj na mentalno zdravlje ljudi. Tokom toplotnih talasa, kada su stres i nelagoda češći, prisustvo drveća može pružiti osjećaj smirenosti i opuštanja.

 

Stanište za životinje: Urbano drveće pruža dom i hranu mnogim životinjama i insektima. Očuvanje ovih ekosistema je važno za održavanje biodiverziteta u urbanim sredinama.

 

Sve ovo ga čini ključnim faktorom u borbi protiv ekstremnih vrućina i njihovih potencijalnih negativnih posljedica na ljude i okolinu.

 

S obzirom da urbana područja širom svijeta doživljavaju rekordne temperature, moramo gledati na drveće kao na prirodno rješenje za ublažavanje uticaja toplotnih talasa.