Šansa za skori oporavak naše privrede je mala, smatra poslovna zajednica, komentarišući statističke podatke, koji su pokazali da u oktobru ove, u poređenju sa istim mjesecom prošle godine, bh. industrijska proizvodnja, kalendarski prilagođena, bilježi pad za 10,4 odsto.
Iz Spoljnotrgovinske komore BiH rekli su za “Nezavisne” da je podatak o smanjenju industrijske proizvodnje svakako nezahvalna vijest, jer je industrijska proizvodnja pokretač za ostale industrije.
“S obzirom na to da smo blizu EU, treba da težimo praksi industrije EU, što je jedan od načina oporavka. Praksa je da EU na svakih 100 novih radnih mjesta u prerađivačkoj industriji, stvara nekoliko desetina novih radnih mjesta u ostalim granama privrede, ovisno o industrijskoj grani“, kažu iz Spoljnotrgovinske komore BiH.
Kako dodaju, bh. prerađivačku industriju takođe karakteriše i nepovoljna struktura proizvodnje u kojoj dominiraju resursno i radno intenzivne industrije čiji finalni output uglavnom sačinjavaju proizvodi skromne dodatne vrijednosti.
Vladimir Blagojević, portparol Privredne komore RS, kaže da je posebno zabrinjavajući veliki pad koji bilježi prerađivačka industrija.
“Kada pričamo o lošim rezultatima koje bilježi privreda Srpske, tokom cijele ove godine na to je uticao niz faktora. Jedan od njih je i određena kriza u zemljama koje su naši najznačajniji spoljnotrgovinski partneri“, naveo je Blagojević.
Po njegovim riječima, odnosi se to na zemlje Evropske unije, tako da je primjetan i pad izvoza u te države.
Kada je riječ o narudžbama od stranih partnera, za koje su naše firme direktno vezane, najave nisu nimalo optimistične i pitanje je šta će biti i iduće godine. Moguće je, sudeći po Blagojevićevim riječima, da domaće firme budu konkurentnije i na našem i na inostranom tržištu.
“Da bismo popravili sliku koja se odnosi na privredu Srpske, neophodno je da se realizuju mjere na kojim godinama insistiramo kada je u pitanju program ekonomskih reformi, a sve sa ciljem jačanja konkurentnosti naših firmi i na domaćem i na inostranom tržištu. Odnosi se to na rasterećenje privrede, odnosno smanjenje poreza i doprinosa, ali i drugih fiskalnih i parafiskalnih opterećenja koji u značajnoj mjeri opterećuju rad privrednih društava“, naveo je Blagojević.
Ekonomista i akademik Muris Čičić smatra da je pad industrijske proizvodnje od 10,4 odsto zabrinjavajući.
“Neko vrijeme se tumačilo da se radi o nesigurnosti u političkoj situaciji, odnosno da naši partneri manje uvoze naših proizvoda i usluga jer ne znaju šta će biti s nama. Lično nisam siguran koliko je to tumačenje tačno, ali evo vidjećemo, sad ako dobijamo novu vlast, da li će to imati uticaj“, naveo je Čičić.
Kako je dodao, da bi došlo do rasta industrijske proizvodnje, potrebno je povećati izvoz, odnosno da strani partneri od naših kompanija naručuju više proizvoda i usluga.
“To bi povećalo i proizvodnju. Mnogo je lakše našim kompanijama koje su već prisutne na stranim tržištima i imaju određene kanale i specijalizovane ljude. One koje nisu bile prisutne, to im je malo teže i njihov uspjeh zavisi od kreativnosti i sposobnosti menadžementa“, ocjenjuje Čičić za “Nezavisne”.
Prema podacima Agencije za statistiku BiH, ukupna desezonirana industrijska proizvodnja u oktobru 2019. u poređenju sa mjesecom ranije bilježi pad za 1,5 odsto. U oktobru 2019. u poređenju sa oktobrom 2018. industrijska proizvodnja, kalendarski prilagođena, bilježi pad za 10,4 odsto.
U oktobru ove, u poređenju sa istim mjesecom prošle godine, industrijska proizvodnja, kalendarski prilagođena, bilježi pad u prerađivačkoj industriji za 9,5 odsto, u proizvodnji i snabdijevanju električnom energijom i gasom pad za 9,9 odsto, a u području vađenja ruda i kamena pad za 17,1 odsto.