Izbijanje bolesti Covid-19, koju izaziva novi virus korona, započelo je u kineskom gradu Vuhanu krajem 2019. godine. Do 30. marta 2020. godine, virus se proširio na 203 države širom svijeta i zvanično je proglašena pandemija. Uz dosad neviđene javno-zdravstvene mjere, lokalno prenošenje u Kini je zaustavljeno. 

Kako se veliki broj zemalja trenutno suočava sa prvim talasom epidemije Covid-19, neophodno je razumijevanje načina na koji je svaka od mjera uticala na sprječavanje prenošenja SARS-CoV-2 u Kini, piše prestižni naučni časopis The Lancete u članku objavljenom 8. aprila.

Keti Lian (Kathy Leung) sa Univerziteta u Hong Kongu, i njene kolege, predstavili su u izvještaju svoje procjene o prenosivosti i ozbiljnosti Covid-19 tokom prvog talasa u četiri grada i deset provincija u Kini, izvan Hubeja.

Studija je pokazala da se broj reprodukcije na odabranim lokacijama značajno smanjio nakon što su 23. januara 2020. godine uvedene mjere nefarmaceutske kontrole i od tada je ostao niži od 1. 

Prenosioci SARS-CoV-2 na tim lokacijama uglavnom su bili ljudi koji su došli iz Hubeja u toku januara, što je u određenoj mjeri slično načinu prenosa i u nekoliko drugih zemalja u istom periodu.

Epidemija i kineskim provincijama izvan Hubeja, je počela da se širi lokalno tek nakon 31. januara. Stoga, rezultati istraživanja Lianove ukazuju na činjenicu da nefarmaceutske mjere  u Kini imaju sposobnost da zaustave širenje virusa.

Epidemija se ubrzan širi u velikom broju država, što ukazuje na nedovoljnu pripremljenost. Imajući u vidu da su mnoge zemlje krajem januara uvele zabranu letova u i iz Kine, postoji potreba da se provjeri, da li je ranije uvođenje mjera poput socijalnog distanciranja, promjene ponašanja stanovništva i traženja kontakata, moglo da uspori i ublaži epidemiju.

Lian i njene kolege su dalje izradile model potencijalnih štetnih posledica prijevremenog popuštanja mjera i otkrili da takva odluka može dovesti do ponovnog širenja virusa, tj do drugog talasa infekcije. Ovo istraživanje je od presudnog značaja za vlade širom svijeta, jer upozorava na opasnost preranog ublažavanja strogih mjera.

Međutim, u ovoj studiji nije razmatran efekat svake intervencije pojedinačno, niti je utvrđeno koja mjera se pokazala kao najefikasnija. Kako bi se zemlje što prije vratile u normalu, neophodno je ispitivanje svake mjere pojedinačno, odnosno njenog efekta.

Na primjer, kada uvedena zabrana međunarodnih letova, sporvedeno je istraživanje koje je pokazalo da je ta mjera imala zapažen efekat na odlaganje širenja epidemije na međunarodnom nivou, međutim, samo sa kašnjenjem od 3 - 5 dana u Kini.

Druga studija usredsređena na efekte produžavanja ili popuštanja mjere socijalnog distanciranja u Vuhanu, sugeriše da ako se mjere postepeno ublaže u martu, drugi talas epidemije, na sjevernoj hemisferi, može da se pojavi sredinom leta. 

Zbog toga je sada neophodno napraviti plan za dalje praktikovanje mjera kao što su ograničeno kretanje i socijalno distanciranje, kao i da se osmisle alternativne strategije koje bi se primjenjivale nakon ukidanja ovih mjera.