Riječ je o lokalnim izborima u maloj opštini Kosjerić na zapadu zemlje i gradu Zaječaru na istoku, a premda na prvi pogled, s ukupno nešto više od 55.000 birača, izbori ne djeluju pretjerano značajni to će biti prvo odmjeravanje snaga vlasti i opozicionih političkih protivnika nakon višemjesečnih protivladinih protesta, studentskih blokada i njihovog pokreta koji je pridobio veliku podršku brojnih društvenih grupa.

Kampanju i pripremu izbora pratile su brojne napetosti, pritisci, pokušaji "kupovine" glasova podmićivanjem birača, ciljanim asfaltiranjem lokalnih seoskih puteva te tzv. "zvaničnom kampanjom" u kojoj su mnogi ministri i državni zvaničnici danima posjećivali Kosjerić i Zaječar pogodujući vladajućoj Srpskoj naprednoj stranci.

Centar za istraživanje, transparentnost i odgovornost (CRTA) saopštio je uoči početka izborne ćutnje u petak da su njihovi posmatrači tokom poslednje tri sedmice zabilježili 71 slučaj zastrašivanja, verbalnog i fizičkog nasilja nad opozicionim aktivistima, novinarima i opoziciji naklonjenim građanima u Zaječaru i Kosjeriću.

Brojne nepravilnosti

Tokom kampanje uočena je zloupotreba javnih resursa, a zaposleni u javnim institucijama često su uključivani u kampanju i usred radnog vremena.

Istovremeno, CRTA je evidentirala da su uoči današnjih izbora u programima televizija s nacionalnom frekvencijom prethodnih dana 70 puta prikazani spotovi koji šire mržnju prema opozicionim kandidatima.

Takođe, istaknuta je i činjenica da izborne liste vladajuće stranke nose ime srpskog predsednika Aleksandra Vučića iako on nije kandidat na tim izborima.

"U atmosferi u kojoj se osjeća ugroženo zbog snažnog mobilizovanja društva koje traje duže od pola godine, vlast je pribjegla još radikalnijim metodama obmane, zastrašivanja i kontrole", ocijenio je programski direktor organizacije CRTA Raša Nedeljkov.

Birališta se u Kosjeriću i Zaječaru zatvaraju u nedjelju 20 časova, a preliminarni rezultat bi mogli biti poznati već tokom večeri.

"Obojena revolucija"

U padu nadstrešnice na nedavno renoviranoj novosadskoj željezničkoj stanici 1. novembra 2024. poginulo je 16 pretežno mladih ljudi, a ta tragedija pokrenula je društvenu i političku krizu u zemlji u pokušajima da se na vidjelo istjeraju politički i kazneno odgovorni za koruptivne državne poslove i za loše izvedene radove, uz zahtjeve da institucije, posebno tužilaštvo i pravosuđe, rade svoj posao bez političkih pritisaka i uticaja.

Vlast je proteste nazvala "obojenom revolucijom" i pokušajima svrgavanja šefa države Aleksandra Vučića, dirigovanim spolja, a studente blokaderima, teroristima, boljševicima te nacistima, što iz dana u dan krizu čini sve dubljom.

Poslednji u nizu zahtjeva studentskog pokreta je raspuštanje parlamenta i raspisivanje prijevremenih izbora, što vlast, oličena u nespornoj moći populističkog predsednika države Aleksandra Vučića i uz podršku navijački naklonjenih mu medija, odbija učiniti uz obrazloženje da to "u ovom trenutku nije u interesu države".