Akcioni plan za suzbijanje sive ekonomije sa unapređenjem rada kontrolnih organa, koji je utvrdila Vlada Republike Srpske, predviđa izmjene seta zakona s ciljem suzbijanja rada neregistrovanih subjekata, neprijavljenih radnika, nelegalne konkurencije, oba
Ovim planom predviđene su mjere koje podrazumijevaju izmjene zakona o poreskom postupku, o inspekcijama, o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti, o deviznom poslovanju, o trgovini, o boravišnoj taksi, o ugostiteljstvu, o državnim službenicima, o komunalnoj policiji, o sistemu javnih službi, zatim Zakon o privrednim društvima, Zakon o rudarstvu, Zakon o uređenju prostora i građenju.
Predviđene izmjene odnose se na prijavljivanje radnika u jedinstveni sitem registracije, kontrole i naplate doprinosa, odnosno prijava prije zasnivanja radnog odnosa, a objekat u kome rade neprijavljeni radnici biće zapečaćen.
Preduzetnik neće moći registrovati djelatnost ako ima neizmirenih poreskih obaveza, a neregistrovanom subjektu privremeno se oduzima imovina i razrezuje porez procjenom poreske osnovice, a nakon otklanjanja nepravilnosti i plaćanja poreza imovina se vraća i subjekat legalno prijavljen može da obavlja djelatnost.
Biće onemogućeno osnivanje privrednih društava na imovini postojećih društava koja imaju neregulisan utvrđen poreski dug.
Svim inspekcijama daće se u nadležnost da kontrolišu opšte uslove koji se odnose na registraciju, odobrenje za rad, rješenje i slično, te da kontrolišu prijavljivanje radnika, kontrole i naplate doprinosa, a inspektor za kojeg se dokaže korupcija neće moći više obavljati posao inspektora bez obzira na vremensku distancu.
Kontrola poslovanja ovlaštenih mjenjačnica daće se u nadležnost Deviznom inspektoratu i biće propisana obaveza prijavljivanja finansijskih kredita i nerealizovanih avansa.
Komunalnoj policiji daće se nadležnost za kontrolu neregistrovanih subjekata, te svim inspekcijama nadležnost da kontrolišu subjekte koji nisu registrovani kao ustanove, a obavljaju djelatnost za koju je potrebna registracija u formi ustanove.
Zakonom o rudarstvu biće regulisana oblast ostalih mineralnih sirovina /pijeska, šljunka, drobljenog kamena, kamenih ploča/, uveden nadzor ili superkontrola nad obračunom otkopanih masa, te regulisana eksploatacija tehničkog građevinskog kamena pri izgradnji strateških infrastrukturnih objekata.
Izmjenama Zakona o boravišnoj taksi biće uređen sistem naplate ove takse, a Zakonom o uređenju prostora i građenju subjekt koji izvodi građevinske radove na području Republike Srpske, ima sjedište izvan Srpske, mora registrovati poslovnu jedinicu kao uslov za dobjanje licence, a za uvoznike biće uvedena naknada za zbrinjavanje otpada nakon upotrebe uvezene robe i plasirane na tržište Srpske.
Akcionim planom predviđeno je i iniciranje izmjene Zakona o međunarodnom i međuentitetskom drumskom saobraćaju kojim bi se omogućilo entitetskim inspektorima da vrše kontrolu, te izmjene Odluke o kvalitetu tečnih naftnih goriva prema Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa.
Među mjerema nalazi se i Ugovor o isporuci sirovine između preduzeća "Šume Republike Srpske" i prerađivača, odnosno da se u ugovore unese klauzula o zabrani preprodaje bez prerade i sankcije za takve prekršaje, kao i Odluka o osnivanju koordinacionog tijela za inspekcije koje bi rješavalo tehničke probleme i obezbjeđivalo koordinaciju rada inspektora i zajedničke kontrole.
Planirano je da mjere koje podrazumijevaju intervencije u zakonodavnom okviru budu realizovane u drugom kvartalu ove godine, dok se operativne aktivnosti odnose na konstantan i kontinuiran rad.
Među tim aktivnostima su organizovanje akcija svih inspektora u kontroli neregistrovanih subjekata i rada neprijavljenih radnika, pojačana kontrola izdavanja fiskalnih računa, intenzivnija kontrola u suzbijanju nelegalne eksploatacije prirodnih bogatstava šljunka, pijeska, kamena, šuma, poljoprivrednog zemljišta, voda, te maksimalno intenzivirati utvrđivanje poreza procjenom poreske osnovice kod svih subjekata koji ne prikazuju realan prihod.
Radiće se i na unapređenju saradnje Republičkog deviznog inspektorata sa Agencijom za bankarstvo, Poreskom upravom, Ministarstvom unutrašnjih poslova, te organizovanje zajedničkih kontrola.
Akcionim planom predviđeno je i jačanje saradnje i razmjena podataka između svih institucija koje se bave kontrolom, konstantna edukacija inspektora i preventivno djelovanje kako kontrolisani subjekat ne bi pravio greške iz neznanja, saradnja inspekcija sa drugim organima i organizacijama, udruženjima građana, s ciljem prikupljanja relevantnih podataka.
Rad inspektora treba da bude javan, transparentan, vidljiv u javnosti i mjerljiv, a sertifikacija inspektora biće vršena svake četiri godine i obezbijediće veću stručnost i profesionalnost.
Vlada Republike Srpske učestvovaće u sveobuhvatnoj medijskoj kampanji o promociji sprečavanja sive ekonomije, značaju plaćanja poreskih obaveza za društvo i pojedinca, a u ovu kampanju biće uključene sve institucije i organi, poslovna zajednica, Sindikat Republike Srpske, udruženja građana i svi građani Srpske.
Za realizaciju navedenih mjera zaduženi su Vlada, resorna ministarstva, Inspektorat, Poreska uprava, Republički devizni inspektorat, Uprava za igre na sreću, Agencija za bankarstvo, te Agencija za osiguranje.