ZABRINjAVAJUĆE: Karcinomi sve češći uzrok smrti i prijevremenog penzionisanja
Maligna obolenja u Republici Srpskoj predstavljaju rastući i sve zastupljeniji uzrok smrtnosti stanovništva, opterećuju zdravstveni sistem, te utiču na kvalitet života i radnu sposobnost stanovništva.
Četiri najčešća tipa karcinoma - dojke, materice, debelog crijeva i prostate, uzrokovala su odsustvo zaposlenih sa rada više od 30.000 dana u 2017. godini. Takođe, tokom 2017. i u prvoj polovini 2018. godine, maligna obolenja u RS bila su uzrok oko 30 odsto prijevremenih penzionisanja.
Do 2015. godine kardiovaskularne bolesti su predstavljale vodeći uzrok prijevremenog penzionisanja, dok od te godine maligna obolenja preuzimaju primat.
Na ove i druge alarmantne podatke upozorila je Glavna služba za reviziju RS u najnovnijem izvještaju o reviziji učinka "Prevencija malignih obolenja u RS".
- Prema podacima Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje RS, maligna oboljenja kao uzrok gubitka radne sposobnosti su u stalnom porastu. Od 2015. godine maligna obolenja predstavljaju vodeći uzrok ostvarenih prijevremenih penzija, a njihov udio u 2018. godini je oko 30 odsto – navodi se u revizorskom izvještaju.
Ističe se da maligne bolesti predstavljaju drugi najčešći uzrok smrti u Republici Srpskoj, a godišnji troškovi liječenja od samo spomenuta četiri tipa karcinom, iznose preko 15 miliona KM. Ovaj iznos obuhvata dijagnostiku i bolničko liječenje, dok troškovi lijekova nisu uključeni jer informacioni sistem Fonda zdravstvenog osiguranja RS (FZO) nije u mogućnosti da lijekove razdvoji po dijagnozama.
U poslednje dvije godine refundacije za bolovanje uzrokovano karcinomima dojke, materice, debelog crijeva ili prostate, iznosile su preko 700.000 maraka godišnje.
- Troškovima bolovanja na teret FZO treba dodati i troškove bolovanja na teret poslodavaca, kao i izgubljeno vrijeme koje oboljeli nisu proveli na radu – istakli su revizori.
U izvještaju Glavne službe za reviziju RS se podsjeća da je u Srpskoj donijeto niz strateških dokumenata koji su za cilj imali sprovođenje mjera za rano otkrivanje malignih obolenja, ali se i napominje da uspostavljanje efikasnog sistema nije dovedeno do kraja.
- Uprkos tome što je program otkrivanja i suzbijanja faktora rizika i ranog otkrivanja, obavezujući za provođenje više od 15 godina, do danas nije uspostavljen efikasan sistem ranog otkrivanja malignih obolenja, odnosno ove aktivnosti se ne organizuju i ne provode na efikasan način – podvučeno je u izvještaju revizorske službe u Republici Srpskoj.