Umrli ostaju na biračkim spiskovima
Iako su nakon lokalnih izbora u BiH održanih 2016. godine najavili reviziju biračkih spiskova i brisanje umrlih osoba s njih, od toga po svemu sudeći neće biti ništa i na narednim izborima ponovo će se na spisku za glasanje naći osobe koje nisu žive.
Centralna izborna komisija BiH (CIK) nedavno je na osnovu izvještaja 102 opštinske i gradske izborne komisije u BiH utvrdila da se na biračkom spisku trenutno nalaze imena 5.332 umrle osobe, ali da još 40 opština i gradova nije dostavilo te podatke.
"CIK ne može, nije nadležan za brisanje ljudi sa centralnog biračkog spiska. Kada dobijemo podatke i od ostalih opština organizovaćemo sastanak s nadležnim ministarstvima unutrašnjih poslova i Agencijom za identifikaciona dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH u vezi s ažuriranjem spiska", rekli su nam u petak u Centralnoj izbornoj komisiji BiH.
Te podatke trebalo bi da izbrišu nadležna ministarstva unutrašnjih poslova RS, FBiH i kantona i to na način da im prvo matične službe dostave podatke o osobama koje su umrle, a da nakon toga kroz svoje baze podataka MUP-ovi to sprovedu i proslijede Agenciji za identifikaciona dokumenta, evidenciju i razmjenu podataka, na osnovu čije evidencije se i utvrđuje konačni birački spisak za izbore.
Taj konačni birački spisak utvrđuje se polovinom avgusta, a ako do tada izbrišu umrle s biračkog spiska, što je gotovo nemoguće, na njemu će se opet naći ljudi koji su umrli u inostranstvu, a čije porodice to nisu prijavljivale nadležnim matičnim uredima.
Ono što je zanimljivo jeste da je, za razliku od brisanja s biračkog spiska, vrlo jednostavno doći na njega i potrebno je samo da izvadite ličnu kartu, a IDDEEA vas po automatizmu novog punoljetnog stanovnika stavlja na spisak za glasanje. Stručnjaci ističu da gotovo nema zemlje u kojoj se na biračkom spisku ne nalaze preminuli, ali da u BiH to predstavlja poseban problem s obzirom na manipulacije prilikom glasanja i na činjenicu da se trenutno više od 10.000 umrlih nalazi na spisku.
"Nije problem kada su umrli na spisku, najveći je problem ako se desi da glasaju. To je ono što treba da spriječimo", rekla je još još u septembru 2016. godine Irena Hadžiabdić, predsjednica Centralne izborne komisije.
U koaliciji "Pod lupom", čija je primarna aktivnost posmatranje izbornog procesa u BiH, kažu da je krajnje vrijeme da se problemu umrlih lica na centralnom biračkom spisku ozbiljno pristupi.
"Već dvije godine upozoravamo izbornu administraciju na problem natprosječnog broja umrlih na izvodima iz biračkih spiskova po pojedinim opštinama. Na posljednjim lokalnim izborima izražene su sumnje ili prigovori u vezi s ažurnošću biračkog spiska u 19 opština", kaže Dario Jovanić, direktor koalicije "Pod lupom".