Republika Srpska se odlikuje bogatim kulturno-istorijskim naslijeđem, a arheološki nalazi pokazuju da je ovo područje bilo naseljeno još u paleolitu.

- Burna istorija područja interesantnog osvajačima iz raznih civilizacija ostavila je miks uticaja koji su zajedno sa tradicijom i religijama naših naroda stvorili današnji kulturološki izgled ove regije, navode iz Turističke organizacije Republike Srpske koja je snimila novi video kojim promoviše kulturu.

Snažan uticaj rimskog, otomanskog i austrugarskog carstva isprepletan sa tradicijom našeg naroda vidljivi su na svakom koraku.

U prilog ovoj temi ide i najnoviji podatak da su istraživanja u Skelanima kod Srebrenice dovela do novih otkrića iz Rimskog doba.

Pored nalazišta rimskog grada u Skelanima, kod Srebrenice, danas su završena dvonedeljna arheološka istraživanja tokom kojih su otkriveni dijelovi mozaika i vrijedna građa.

Direktor Arheološkog muzeja "Rimski municipijum" u Skelanima Svetlana Marković rekla je Srni da je ovo istraživanje objavljeno sredstvima Razvojnog programa Republike Srpske, koji već deset godina pruža podršku i izdvaja novac za arheološka istraživanja na ovom lokalitetu.

Vođa tima koji je proteklih dana obavio istraživanja, arheolog Ivana Grujić iz Trebinja rekla je da su ovim istraživanjem obuhvatili ostatke jednog objekta iz trećeg ili četvrtog vijeka koji je imao više funkcija.

-Tu je bio administrativni centar, a istražena prostorija bila je veoma luksuzna i mislimo da je služila i za razne prijeme, pojašnjava Grujićeva. Ona kaže da je riječ o jednoj vili koja je, osim privatne, imala i javnu funkciju.

-Ovim se potvrđuje značaj Rimskog municipiuma od prvog do četvrtog vijeka. Istraženi objekat ima tri apside i zbog toga je jedinstven u BiH, a za apside se vezuje i podno grijanje, ističe Grujićeva.

Kustos Arheološkog muzeja u Skelanima, arheolog Boris Radić kaže da je ovogodišnjim istraživanjem povećan obim nalazišta i prošireno je prema istoku.

- Ustanovili smo da se urbana vila zavrašava jednom velikom apsidom koja je imala mozaike i podno grijanje. Pronašli smo fragmente uništenih mozaika, ali je sačuvano ložište od grijanja. Ovim istraživanjem ustanovili smo veličinu objekta na istočnoj strani, a potrebno je još istražiti sjeveroistočni dio, gdje očekujemo nove prostorije i detalje, istakao je Radić.

On kaže da je utvrđeno da ispod ovog objekta iz trećeg ili četvrtog vijeka postoje slojevi iz prvog i drugog vijeka, što potvrđuje rimsku kolonizaciju ovih prostora.

Nadzor nad istraživanjem vršila je Ljubica Srdić iz Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog naslijeđa Republike Srpske, koja je rekla da je ovaj lokalitet zaštićen i proglašen od izuzetnog značaja za Republiku Srpsku i da je ovde objekat površine oko hiljadu metara kvadratnih, koji krase impresivni podni mozaici, ostaci podnog i zidnog grijanja i freskopisa.

Nastavak istraživanja na ovom lokalitetu najavljen je za iduću godinu.

Prva opažanja arheološkog lokaliteta u Skelanima objavio je Ćiro Truhelka 1891. godine, a zatim je probna arheološka iskopavanja obavio austrijski arheolog Karlo Pač od 1896. do 1898. godine.

On je istražio dvije kasnoantičke bazilike i sakupio 80 rimskih kamenih spomenika koje je zatrpao velika poplava, kada je Drina potopila cijelu kotlinu.

Ostatke rimske arhitekture u Skelanima otkrio arheolog Mirko Babić iz Bijeljine 2008. godine kada su ponovo obavljena arheološka istraživanja, koja je tada pokrenula tadašnji direktor Narodne biblioteke Srebrenica Nada Jovanović.