Taj prednacrt predviđa da Državna regulatorna komisija za energetiku (DERK) BiH u dijelu sektora gasa ima ulogu u predstavljanju i saradnji, te da bude jedna kontakt tačka, potvrdili su za CAPITAL u Ministarstvu industrije i energetike RS.

Dodali su da prednacrt zakona predviđa i da DERK ima ulogu u donošenju metodologije za utvrđivanje tarifa i/ili naknada koje se primjenjuju za transport prirodnog gasa, entiteti donose tarife i utvrđuju tarifne stavove.

Sve je, tvrde, zbog usaglašavanja sa evropskim direktivama i regulativama.

U Ministarstvu industrije i energetike RS objašnjavaju da su se Ugovorom o osnivanju Energetske zajednice, koji je ratifikovao Parlament BiH, ugovorne strane obavezale da u svoje zakonodavstvo prenesu odredbe iz „Trećeg paketa“ direktiva EU za oblast električne energije i prirodnog gasa.

U svrhu ostvarenja ovih ciljeva, ugovorne strane su trebale da transponuju i implementiraju odredbe iz pravne tekovine Evropske Unije, a koje se odnose na električnu energiju i gas.

„Imajući u vidu da je energetski sektor u BiH regulisan zakonima na nivou entiteta i na nivou BiH, u cilju transpozicije direktiva EU bilo je neophodno pristupiti izradi nove regulative za sektor električne energije i sektor gasa na nivou BiH i na nivou entiteta“, naveli su u Ministarstvu.

Republika Srpska ima Zakon o gasu iz 2018. godine, koji je usklađivan s odredbama Trećeg energetskog paketa.

„Specifičnost regulatornog okvira za energiju u BiH, odnosno tri regulatora, Elektroprenos BiH, gas regulisan samo na nivou entiteta, elektroprivrede različito organizovane, Nezavisni operator sistema (NOS) BiH, izvorne Ustavne nadležnosti za energetski sektor pripadaju entitetima i drugo, je zahtijevao konstantan angažman svih nivoa vlasti u BiH, kako bi se kompromisnim rješenjem došlo do određenog nivoa usaglašenosti zakona sa zahtjevima direktiva i interesima entiteta, nakon čega je Vlada RS na svojoj 25. sjednici dala pozitivno mišljenje na prednacrt ovog Zakona“, istakli su u Ministarstvu.

Iako navode da izvorne “Ustavne nadležnosti za energetski sektor pripadaju entitetima”, Vlada je ipak dala pozitivno mišljenje na prednacrt navedenog zakona.

U ispunjavanju većine obaveza iz Ugovora sa Energetskom zajednicom BiH značajno kasni, zbog čega su joj 2015. godine bile izrečene sankcije koje su godinu kasnije uslovno suspendovane, te je dogovoreno da se nastavi izrada zakona na nivou BiH za sektor električne energije i gasa, te entitetskih zakona u sektoru prirodnog gasa.

Usvajanje zakona o električnoj energiji i gasu na nivou BiH jedna je od ključnih preporuka koja je vlastima BiH upućena sa 5. Energetskog samita u Nemu u aprilu ove godine. Premijer RS Radovan Višković rekao je da su stranci tada vlastima RS “dva dana sjedili za vratom i zavrtali kičmu” kako bi se tržište gasa i električne energije otvorilo.

Milorad Dodik je u ranijem periodu, dok je bio predsjednik Republike Srpske, bio izričit da BiH nema nikakvu nadležnost za gas, a u junu ove godine, kao predsjedavajući Predsjedništva BiH, ponovio je isti stav kad je govorio o gasifikaciji RS i o tome da bi bilo neodgovorno da bilo ko zaustavi taj projekat.

“To bi ozbiljno usložilo odnose unutar BiH, i Srpska nema razloga da istrpi takav odnos prema sebi. Ranije smo vidjeli kako to izgleda, imali smo sve pripremljeno u vezi sa ‘Južnim tokom’, falila je saglasnost koja je vječito odgađana, a onda još, kako to rade u Sarajevu, postave svoje zahtjeve kao što su tražili da se na nivou BiH gradi regulatorno tijelo za gas, što je neprihvatljivo i neće se desiti jer je to nadležnost Srpske“, rekao je Dodik za RTRS.

Samo desetak dan kasnije Vlada RS je dala saglasnost za zakon upravo o regulatornom tijelu na nivou BiH.