RS postaje zemlja starih, čemu svjedoče podaci da je u njenoj populaciji najviše onih koji imaju između 55 i 60 godina, a da je broj starijih od 65 godina prešao 17 odsto ukupne populacije i gotovo je za 40.000 veći nego broj djece do 15 godina.
Rezultati popisa stanovništva pokazuju da od ukupno 1.170.342 stanovnika u RS skoro svaki 60. ili njih 19.555 ima 60 godina. Statistika pokazuje da je mlađih od 15 godina 164.807 ili 14 odsto, dok je starijih od 65 godina 200.389, ili 17,1 odsto ukupne populacije. Prema demografskim kriterijumima, društvo stari ako ima više od sedam odsto stanovništva starijeg od 65 godina, staro je kada taj procenat iznosi 14 odsto, dok sa 20 odsto počinje da se smatra superstarim.
Prema rezultatima popisa, u Srpskoj ima i najmanje djece do četiri godine - 53.405, dok je najviše stanovnika, odnosno 93.458, koji imaju od 55 do 59 godina. Gotovo pola miliona ljudi ili 40 odsto starije je od 50 godina.
Statističari su izračunali da su stanovnici RS sa prosjekom godina 41,72 stariji od većine komšija. Prosječna starost stanovnika Srbije je 40,2, Hrvatske 41,2, Crne Gore 39,2 godine, Makedonije 36,8, Rumunije 39,8, a Mađarske 41,1 godinu. Stariji su Slovenci sa prosjekom od 43,5 i Bugari sa 42,6 godina. Prosječna starost žena u Srpskoj je 43,05, a muškaraca 40,32 godine.
Kada je riječ o starosnoj strukturi opština i gradova, ubjedljivo su najstariji stanovnici opštine Kupres-RS, gdje je prosječna starost stanovništva čak 54,48 godina. Ova mala opština ima samo šestoro djece do četiri godine. Načelnik ove opštine Gojko Šebez kaže da je najveći problem što nema razvijene privrede, zbog čega mladi odlaze.
- Zbog toga više nemamo reproduktivno sposobnog stanovništva, djeca se ne rađaju i samim tim svake godine smo sve stariji - rekao je Šebez.
Situacija nije mnogo bolja ni u Istočnom Drvaru, gdje je starosni prosjek stanovništva 50,23 godine.
S druge strane, najmlađim stanovništvom može se pohvaliti opština Kotor Varoš, sa prosjekom od 38,43 godine. Među 18.361 Kotorvarošaninom je 896 djece do četiri godine. Načelnik opštine Zdenko Sakan kaže da je veliki broj otvorenih radnih mjesta sigurno jedan od faktora koji su uticali na to da veliki broj omladine ostane da živi u svom gradu.
- Privreda u Kotor Varošu se razvija i zapošljava oko 4.500 radnika, a mladi koji hoće da rade sigurno mogu dobiti posao - rekao je Sakan i dodao da je siguran posao garancija za ostanak mladog stanovništva.
Demograf Stevo Pašalić ističe da je indeks starenja u RS veoma nepovoljan, što pokazuje podatak da je broj stanovnika starijih od 65 godina značajno premašio broj mlađih od 15 godina.
- Nedovoljno rađanje i vrlo izraženo starenje su dvije komponente koje ozbiljno upozoravaju na nepovoljnu strukturu starosti stanovništva. Ovaj problem posebno dolazi do izražaja kada se posmatra starosna struktura stanovništva po opštinama. Imamo jedan broj opština u potpunom izumiranju, kao što su Kalinovik, Istočni Drvar i Kupres, koje gotovo da nemaju nikakve demografske resurse - istakao je Pašalić.
Naglašava da je demografska slika sa stanovišta starosne strukture, stepena obrazovanja i radne snage povoljna jedino u Banjaluci i Trebinju, u drugoj grupi nalaze se Zvornik i Pale, dok Bijeljina kao drugi po veličini grad u RS pripada tek trećoj grupi lokalnih zajednica.
- Aktivne mjere populacione politike su jedino i najefikasnije rješenje ovog problema. Jedna od ključnih nefinansijskih mjera jeste populaciona edukacija šireg sloja stanovništva. To znači da treba povećati svijest o neophodnom rađanju, ne više kao individualne, već kao društvene potrebe - naglasio je Pašalić.
Radna snaga
Stevo Pašalić naglašava da i radna snaga u Srpskoj ima trend opadanja bez obzira na dugačke spiskove nezaposlenih.
- U narednih pet godina u radni kontingent ući će 57.000, a izaći 100.000 ljudi. To pokazuje da smo odmah u minusu za 43.000 radno sposobnih stanovnika - rekao je Pašalić.