Kultura
14.09.2023.
08:26
SLAVIMO SVETOG SIMEONA STOLPNIKA I NOVU CRKVENU GODINU: Pogledajte u nebo, kakav bude mjesec, takva će biti i godina
Izvor: Kurir.rs
0
Podijeli
Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici danas obilježavaju dan posvećen Svetom Simeonu Stolpniku, rođenom oko 389. godine u selu Sis u maloazijskoj oblasti Kilikija.
Preminuo je 24. jula 459. godine u mjestu Kalat Siman. Rođen je u porodici hrišćana Susotina i Marte. Do osamnaeste godine je bio čobanin, a onda se zamonašio u manastiru Teleda, gdje je vrlo brzo po pobožnosti nadmašio sve kaluđere i čak zbog pretjerane revnosti jedno vrijeme bio izbačen iz monaškog bratstva.
Naime, toliko je bio nehajan prema svom tijelu da ga je obmotavao užetom od vlakana palme koje mu je sjeklo kožu i stvaralo rane koje su gnojile. Kratko vrijeme je živio u planini u nekom bunaru koji je presušio, potom u jednoj maloj keliji, a onda i na planini Kalat Siman tako što je bio prikovan za stjenu. Tako je i privukao pažnju Meletija, uticajnog čovjeka u to doba, koji ga je ubijedio da dozvoli kovaču da ga oslobodi okova. Meletije nije jedini koga je Simeon zainteresovao.
SPC danas obilježava i početak nove crkvene godine. U istoriji hrišćanstva, godinu treba početi u septembru u slavu Svetog cara Konstantina, rođenog u Nišu. On je tada pobijedio nad Maksencijem, neprijateljem Hristove vjere, a toj pobjedi sledovala je sloboda hrišćanske vjeroispovijesti.
Život ovog čudotvorca bio je neobičan, a u narodu je ostalo vjerovanje da od danas počinje jesenja sjetva čiji je ovaj svetac zaštitnik. Zato se u mnogim mjestima zadržao običaj nošenja sjemena iz kuće u crkvu na osveštenje da bi godina bila dobra i rodna.
Nova crkvena godina
SPC danas obilježava i početak nove crkvene godine. U istoriji hrišćanstva, godinu treba početi u septembru u slavu Svetog cara Konstantina, rođenog u Nišu. On je tada pobijedio nad Maksencijem, neprijateljem Hristove vjere, a toj pobjedi sledovala je sloboda hrišćanske vjeroispovijesti.
Od 1989. godine ovaj dan se, na predlog Vaseljenskog patrijarha, obilježava kao dan tvari Božije, odnosno svega od Boga stvorenog. Praznik podsjeća ljude na brigu o životnoj sredini i prirodi. U sjedištu svake eparhije na današnji dan služi se kolenopreklona molitva Gospodu da blagoslovi "vjenac godine", da sačuva pravoslavlje u miru, da cijela godina protekne dobro, da bog sve gradove i sva mjesta sačuva nepovrijeđene, da zaštiti hristoljubive vladare i narodu božijem daruje pobjedu nad protivnicima.
U posjetu su mu dolazili ljudi iz raznih naroda, kao što su Arabljani, Persijanci i Jermeni. Kako bi izbjegao da ga dodiruju, Simeon je tražio da mu se napravi stub na kome je stalno boravio. Tih stubova je pravljeno još, da bi tek peti bio dovoljne visine koja je iznosila šesnaest metara, a i oko njega su bile postavljene dvije kamene ograde.
Sa stuba je propovijedao, a tu se nalazilo i malo sklonište koje je Simeon koristio za molitvu. Simeon je stalno postio, a obed mu se sastojao od vode i raskvašenog sočiva. Vjernici mu pripisuju vlast nad životinjama, čak i opasnim poput tigra, ali i proročanske moći. Takođe, vjerovalo se da je mogao da preobrati okorjele razbojnike.
Prema sirijskoj verziji Simeonovog životopisa, kaluđer je imao veliki uticaj na politiku cara Teodosija II (408-450) i kasnije cara Markijana (450-457). Prvog je primorao da ukine edikt kojim je Jevrejima vratio njihovu nekadašnju sinagogu, a u koju su se u međuvremenu uselili hrišćani. Takođe, prema nekim izvorima, spasao je od jeresi monofizitizma carevu suprugu Atenaidu-Evdokiju.
Kada je Simeon umro, njegov kovčeg su pokušali da odnesu pokršteni Arabljani, ali ih je u tome spriječio tada uticajni Ardabur, koji je tijelo prebacio u prestonicu vizantijske provincije Sirije, Antiohiju. Bogoslov Teodorit Kirski navodi da su Simeonove ikone bile čest detalj u radionicama širom Vizantijskog carstva.
Narodna vjerovanja i običaji
Život ovog čudotvorca bio je neobičan, a u narodu je ostalo vjerovanje da od danas počinje jesenja sjetva čiji je ovaj svetac zaštitnik. Zato se u mnogim mjestima zadržao običaj nošenja sjemena iz kuće u crkvu na osveštenje da bi godina bila dobra i rodna.
Na današnji dan gleda se i kakav je mjesec, ako je mlad - žito će dobro roditi, ali biće rodna i cijela godina. Sveti Simeon Stolpnik veoma je poštovan među zemljoradnicima i ratarima.
U vizantijskim crkvama postoje mnogobrojne predstave Simeona starijeg i mlađeg sa kapuljačama, ali je vrlo teško odrediti, posebno u kasnijim periodima, koji je tačno od njih dvojice prikazan. Srpska pravoslavna crkva praznuje ga 1. septembra po crkvenom odnosno 14. septembra po Gregorijanskom kalendaru.
Prema predanju, pored njegovog stuba došla je i jedna zmija, pa su se ljudi plašili da dođu. Zmija je mirno živjela pored njega. Zmiji je jedan dan u oko upao trun, a Sveti Simeon Stolpnik se sažalio na zmiju i izliječio je, nakon čega je zahvalno otišla.
Smatra se prvim stolpnikom u hrišćanstvu i velikim čudotvorcem. Živio je 103 godine, a upokojio se u septembru 459. godine. Njegove mošti nalaze se u crkvi u Antiohiji (Antakija, Turska).