San José, poznat kao "sveti gral brodoloma" zbog procijenjenog tereta vrijednog oko 20 milijardi evra, nalazi se na oko 600 metara dubine u Karipskom moru.

Tačna lokacija olupine ostaje državna tajna.

Tokom aktuelne dubokomorske ekspedicije, koju je odobrila kolumbijska vlada, s dna su podignuti top, tri kovanice i porculanski predmeti. Riječ je o prvim fizičkim artefaktima izvađenima nakon što je olupina ponovno otkrivena 2015. godine.

Spor oko vlasništva nad blagom

Vlasništvo nad teretom predmet je višedecenijskog spora između Kolumbije, Španske i grupe američkih investitora Sea Search Armada. Ta kompanija tvrdi da je locirala olupinu 1982. i potražuje polovinu vrijednosti procijenjenog tereta.

Fokus na naučnom istraživanju

Kolumbijska vlada ističe da aktuelna misija nije potraga za blagom, nego isključivo naučna ekspedicija.

Pronađene kovanice, tzv. macuquinas, pohranjene su u Nacionalnom muzeju Kolumbije, a ostali predmeti proučavaju se u Karipskom okeanografskom i hidrografskom istraživačkom centru.

"Svaki od arheoloških predmeta prikupljenih s olupine otvara mogućnosti otkrivanja više aspekata povijesti galije San José", stoji u saopštenju Kolumbijskog instituta za antropologiju i istoriju.

Institut navodi da će analiza materijala, porijekla proizvodnje, hronologije i tehnologija omogućiti uvid u dosad nepoznate detalje o brodu.

Potraga za uzrokom potonuća

Istražitelji analiziraju i sam uzrok potonuća. Iako se smatra da je brod eksplodirao nakon britanskog napada, vlasti navode da se razmatraju i drugi mogući uzroci, uključujući oštećenje trupa.

Trenutna faza projekta obuhvata prikupljanje artefakata i njihovu prilagodbu za očuvanje izvan morske okoline. Prva faza uključivala je neinvazivno kartiranje arheološkog konteksta olupine, prenosi Index.