- Idem ljekaru da uradim nalaze i vidim u kakvom mi je stanju zdravlje - rečenica je koju rijetko ko izgovara.

Prema riječima ljekara, građani su spremni da bol trpe do poslednjeg stadiuma izdržljivosti, te u bolnicu dođu tek kada bukvalno više ne znaju šta će.

Upravo zato što se većina vodi onim da se u bolnicu ne ide zdrav, često se znaju dovesti u situaciju da im i ljekar može jedva pomoći.

Pod izgovorom da nemaju vremena, da su pregledi skupi, komplikovani i da se termin čeka mjesecima, građani u širokom luku izbjegavaju ljekare, ali i besplatne testove na zarazne bolesti.

- Većina građana generalno nema naviku da dolazi preventivno na ljekarske preglede. Na ove preglede uglavnom dolaze oni koji su pozvani od svog tima porodične medicine, a mnogo manje onih koji samoinicijativno dolazi kod porodičnog doktora da bi obavio neki od preventivnih pregleda – kaže načelnica porodične medicine banjalučkog Dom zdravlja, Kosana Stanetić.

Dodaje da se među rijetkim koji dolaze na preventivne preglede javljaju žene da bi uradile godišnji ginekološki pregled i papa test, pregled dojki, te povremeno građani koji žele da obave kontrolu krvnog pritiska i laboratorijskih nalaza, najčešće određivanje nivoa šećera u krvi i parametara iz lipidnog statusa.

- Ipak, većina građana Srpske je sklona da dolazi na pregled u situacijama kada već ima zdravstvene tegobe. Pojedini pacijenti duže vrijeme ignorišu zdravstvene tegobe koje imaju, pa se javljaju ljekaru u odmaklim stadijumima bolesti - objašnjava Stanetićeva.

Porodični ljekari upućuju svoje registrovane građane i na preventivne preglede u cilju ranog otkrivanja malignih bolesti, kao što su rak dojke, rak grlića maternice, rak prostate i debelog crijeva, ali većina pacijenata to izbjegava, te ove bolesti ne otkrije na preventivnom pregledu, već tek u odmaklom stadijumu bolesti.

Ljekari smatraju da građane od bolnica odvlači i to što se često pokušavaju sami liječiti ili sami određivati simptome raznih bolesti pomoći interneta, što je pogrešno i zna biti jako opasno.

Slično iskustvo imaju i ljekari Univerzitetskog kliničkog centra RS, koji pacijentima u sklopu klinike radi Ambulanta za krvno transmisivne bolesti, nude Savjetovalište za HBV, HCV i HIV gdje klijenti mogu dobiti usluge besplatnog, anonimnog savjetovanja i testiranje na hepatitis B i C i HIV.

Prema riječima načelnice Klinike za infektivne bolesti UKC RS Antonije Verhaz građani moraju shvatiti preventivne preglede, kao i testiranja na razne bolesti kako bi spriječili ozbiljne posledice.

- Važno je bolest otkriti u ranijoj fazi jer je tada terapija u većini slučajeva uspješnija, te je manji rizik za razvoj komplikacija bolesti i samim tim bolji su rezultati liječenja kao i ishod bolesti - kaže Verhaz.

Sjetimo se na svjetske dane

Velike akcije, kampanje i slični način skretanja pažnje građanima o važnosti testiranja i zaraznih bolesti, dani su kada se testira više ljudi nego obično. Mnogi građani odazovu su kampanjama i testiraju na razne bolesti, a najviše odaziva ima u kampanjama i kampanjskim preventivnim aktivnostima, koje se organizuju povodom obilježavanja Svjetskog dana srca, dijabetesa, zdravlja, borbe protiv HIV i slično.