Koristeći modele i pređašnje podatke, stručnjaci su razvili sistem ranog upozorenja o slomu Atlantske meridijalne cirkulacije, ogromnog sistema okeanskih struja ključnih u održanju globalne klime.

 

Otkrili su da je cirkulacija na putu burne promjene, koja se nije desila više od 10.000 godina i mogla bi da ima užasne posljedice po veliki dio svijeta.

 

Atlantska meridijalna cirkulacija, koja obuhvata Golfsku i druge snažne struje, svojevrsna je morska pokretna traka koja sa sobom nosi toplotu, ugljenik i hranjive sastojke iz tropskih predjela ka arktičkom krugu, gdje se hladi i tone u dubinu okeana.

 

Ovo strujanje pomaže distribuciji energije širom planete i na neki način modulira ljudski izazvano globalno zagrevanje.

 

Ali taj sistem se sada sve brže raspada, najviše zbog ubrzanog topljenja Grenlandskih glečera i arktičke ledene ploče što dovodi do ulivanja ogromnih količina svježe slatke vode u more koja sprečava tonjenje slanije, toplije vode sa juga.

 

Cirkulacija je od 1950-ih oslabila za 15 odsto i na najslabijem je nivou u proteklih hiljadu godina.

 

Do sada, međutim, nije bilo konsenzusa o tome koliko je tačka sloma blizu. Prema jednog prošlogodišnjoj studiji do toga će doći između 2025. i 2095. godine, a britanska meteorološka služba navodi da su "velike, rapidne promene cirkulacije malo vjerovatne u 21. vijeku".

 

Kolaps za manje od 100 godina

U novoj studiji, objavljenoj u časopisu Sajens advansis (Science Advances), tražili su znakove u nivou saliniteta na južnom delu Atlantskog okeana, između Kejptauna i Buenos Ajresa.

 

Simulirajući promene tokom perioda od proteklih 2.000 godina na modelu globalne klime, otkrili su da sporo slabljenje može da dovede do iznenadnog kolapsa u manje od 100 godina i to sa katastrofalnim posledicama.

 

Zaključak istraživanje je da rezultati daju "jasan odgovor" o tome da li je iznenadna promjena moguća.

 

"Ovo su loše vesti za klimatski sistem i čovečanstvo jer je smo sve do sada smatrali da je tačka bez povratka teoretski koncept", navodi se u studiji, prenosi RTS.

 

Posledice bi bile ogromne. Nivo Atlantskog okeana bi porastao za metar u nekim područjima, što bi poplavilo mnoge gradove. Vlažne i sušne sezone Amazonije bi zamijenile mjesta i potencijalno gurnula taj već narušeni ekosistem preko njegove tačke pucanja.

 

Temperature širom svijeta bi se nekontrolisano mijenjale, a južna hemisfera bi postala još toplija. Sa druge strane, Evropa bi se "ohladila" i imala mnogo manje padavina.