Dok se Dragan Čavić i Igor Radojičić budu borili za desetine hiljada glasova za gradonačelnika Banjaluke, Božo Sjeran i Gordan Račić u Istočnom Mostaru imaće samo jeda cilj – kako da dobiju 93 glasa.
Toliko je pre četiri godine osvojio Radovan Palavestra, što mu je bilo dovoljno da vlada ovom malom opštinom u Republici Srpskoj, nastalom cepanjem predratne teritorije Mostara.
To je slučaj sa brojnim drugim „dejtonskim“, ali i sa velikim i slabo naseljenim opštinama, u kojima je za mesto načelnika potrebno manje glasova nego za ulazak u savete nekih mesnih zajednica u Banjaluci.
Istočni Drvar je načelnika dobio sa 96 glasova, Kupres u Srpskoj sa 163, Berkovići 629 glasova, Novo Goražde 690, Trnovo 565, Kalinovik 895.
Bez obzira na izuzetno malo glasačko telo, i u ovim opštinama će se voditi pravi rat za funkcije, a „na crtu“ će izaći uglavnom kandidati dva politička bloka u Republici Srpskoj.
Onaj ko pobedi imaće gotovo iste privilegije kao i načelnici većih opština, osim iznosa plate. Međutim, ni ona neće biti manja od 1.500 KM, što je za sredine poput ovih ravno bingo dobitku.
Načelnik Istočnog Starog Grada Bojo Gašanović (SDS), koji je drugi mandat osvojio sa 682 glasa i u trci je za treći, kaže da je prednost kandidata u maloj sredini to što poznaje gotovo sve glasače. S druge strane, smatra da je u većim opštinama na raspolaganju više birača koji ne idu na izbore, ali koje je moguće pridobiti.
Na pitanje „EuroBlica“ kakva je budućnost njegove opštine i šta misli o eventualnom pripajanju većoj, Gašanović kaže da to nije „ni ispravno, ni korektno“. Njegovo je mišljenje da bi male opštine imale budućnost kada bi im republička vlast „vratila oduzete nadležnosti“ odnosno raspolaganje vlastitim prirodnim bogatstvima.
"Korektno je da se velike sredine odreknu dela prihoda u korist malih, da bi ljudi ovde ostali da žive i rade. Na primer, Beč sufinansira 27 opština uz slovenačku granicu, mimo budžeta Vlade Austrije. Nastavimo li ovako, svi ćemo živeti u pet velikih gradova Srpske, ako uopšte budemo živeli", zaključuje Gašanović.
Izborne jedinice za lokalne izbore nemoguće je menjati jer ih čine opštine i gradovi. To je razlika u odnosu na opšte, gde je „vrednost“ mandata koliko–toliko moguće ujednačiti spajanjem ili razdvajanjem više lokalnih zajednica u jednu izbornu jedinicu.
Međutim, bivši član CIK BiH Vehid Šehić tvrdi da rešenje treba preslikati iz Italije.
"Tamo najmanje opštine nemaju skupštinu ni administraciju, već samo načelnika i još dva ili tri čoveka. Deo poslova za te opštine servisiraju susedne opštine. Na taj način se drastično smanjuju troškovi. Najveći otpor prema tom predlogu pokazuju partije u BiH koje sada imaju priliku da i u male opštine zaposle svoje kadrove", kaže Šehić.