To je suština apelacije koju su protiv navedenih odluka regulatora, Ustavnom sudu Republike Srpske podnijeli narodni poslanici Đorđe Vučinić i Nebojša Vukanović.

 

Oni zahtjevaju da se eventualno prikupljena sredstva po osnovu spornih Odluka vrate građanima odnosno krajnjim kupcima u Republici Srpskoj.

 

– Ukoliko je poznato da Republika Srpska više proizvodi struje nego što troši te da istu električnu energiju prodaje dalje na međunarodnom tržištu, onda ovakvim Odlukama Regulatorna komisija proizvodi dodatne viškove električne energije, da bi ugrožavanjem prava na dom uvođenjem tarifa do 500 kWh (faktičkim uslovljavanjem na smanjenje potrošnje struje) proizveo dodatne viškove kako bi ostvario vanredne prihode na spoljnotrgovinskom tržištu i profitirao na ograničenjima koje na domaćem tržištu uvodi – navode u apelaciji.

 

U pogledu tzv. “blok” tarife, apelanti tvrde da ona nije jednaka prema svim građanima Republike Srpske, a naročito nije jednaka u odnosu na privredne subjekte koji imaju ustavne garancije slobodnog privređivanja i bez kojih građani Republike Srpske nemaju pristupačno zadovoljenje životnih potreba za robama i uslugama.

 

Vučinić i Vukanović tvrde da je sporna Odluka nesaglasna sa članom 52. Ustava Republike Srpske, koji definiše slobodno preduzetništvo i da se ono može samo zakonom ograničiti radi zaštite interesa Republike, čovjekove okoline, zdravlja i bezbjednosti ljudi.

 

-Navedene Odluke krše i slobodu privređivanja jer su privrednici natjerani da troše manje, smanjuju potrošnju električne energije, što će dovesti do nesagledivih posljedica na tržištu Republike Srpske. Diskriminatorski postavljen princip favorizacije pojedinca odnosno postavljanjem principa povlašćenog položaja manjeg potrošača u odnosu na onog ko više ili znatno više troši, nije ni smisao Zakona o električnoj energiji Republike Srpske, niti takva ovlaščenja Regulatorna komisija ima na osnovu zakona – navodi se u apelaciji.

 

Podsjećaju i na Zakon o zaštiti potrošača Republike Srpske koji kaže da je pružanje ekonomske usluge potrošaču (u šta spada i struja) zasnovano na ugovornom odnosu između potrošača i trgovca. I da je trgovac koji pruža ekonomsku uslugu obavezan da omogući potrošaču korišćenje ekonomske usluge pod jednakim uslovima, bez diskriminacije.

 

-U tom kontekstu treba tumačiti i odredbe člana 13. istog Zakona koji u stavu (11) propisuje da je trgovcu zabranjena diskriminacija bilo kojeg potrošača … uslovljavanjem prodaje proizvoda, ili pružanjem usluga prodajom drugih proizvoda ili pružanjem drugih usluga. Uslovljavanje prodaje na način kako to čini sporna Odluka, a u kontekstu tzv. ušteda, nisu u ravnopravnom položaju isti kupci koji više potroše, ne zato što žele neki poseban komoditet, nego iz prostog razloga što više građana može slobodno da živi u jednom prostoru (višečlane porodice) koji će imati veću potrošnju od pojedinca koji sam živi i logično ima manju potrošnju – opiše u apelaciji opozicije.

 

Dalje, ugovori koje su građani početkom 2021.godine počeli da zaključuju sa snabdjevačima električnom energijom ne predviđaju spornu “blok” tarifu.

 

-Niti je ista predviđena zakonom u pogledu ugovora koji se zaključuje, niti je u ovlašćenjima Regulatorne komisije da na ovakav način provodi ovlaščenja iz člana 28 i 29. Zakona o električnoj energiji Republike Srpske. Jer, nije sporno da Regulatorna komisija ima pravo da donosi tarifni sistem za prodaju električne energije i korišćenje distributivne mreže, donosi tarifni sistem za prodaju električne energije i korišćenje distributivne mreže, utvrđuje tarifne stavove za korisnike distributivnih sistema, ali nije ovlašćena da stvara van ovlašćenja podjelu, kategorizaciju tarifnih stavova ili blok tarifu. Faktički, umjesto na jednak pristup pod istim uslovima, građani koji više potroše biće “kažnjeni” većom cijenom po kWh utrošene električne energije u odnosu na one koji potroše do 500kWh mjesečno. Dakle, u konkretnom, regulator je odluku trebalo da donese na osnovu zakonskog ovlašćenja i u granicama ovlašćenja sadržanih u zakonu na način koji ne dira u ustavno zagarantovana prava građana – navodi se, između ostalog, u apelaciji koju je Vukanović objavio na svom blogu.