Konačno dešifrovano pismo staro 1.800 godina
Knjižica u kojoj je napisana poruka za nekog trgovca pronađena je još 1881. u selu Bakšali u Pakistanu. Od 1902. imali su je u muzeju, da bi tokom decenija shvatili da one stotine i stotine tačaka u tekstu označavaju broj nula.
A tek sada naučnici sa Univerziteta Oksford otkrili su da je riječ o daleko najstarijem poznatom zapisu broja bez kojega je teško zamisliva, ako ne i nemoguća, matematika kakvu poznaje današnja globalna civilizacija.
Ispostavilo se da je tekst star oko 1800 godina, odnosno da potiče iz trećeg vijeka, i to nakon što su mu naučnici starost odredili metodom radioaktivnog ugljenika.
Ispostavilo se da je u pitanju antički indijski tekst, a antički Indijci imali su jako pametne, vješte i maštovite matematičare, čak 500 godina stariji od do sada poznatog najstarijeg zapisa broja nula sa zida jednog hrama Ganešu u mjestu Gvalior u indijskoj državi Madja Pradeš.
Pola milenijuma tu ili tamo nipošto nije beznačajno, a posebno ne ako je riječ o otkriću korišćenja nule, zapravo jednom od najvećih matematičkih otkrića u ljudskoj istoriji.
Civilizacije koje nisu poznavale broj nula, morale su se snalaziti. U Vavilonu su između cifara ostavljali razmak. Vavilonski matematičari inače su koristili sistem koji je, kao što mi danas u našem sistemu imamo bazu 10, za bazu imao 60.
Maje su u svojim kalendarima kao izlaz za situacije, na mjestima na kojima trebalo koristiti nulu, koristili simbol za školjku. O Rimljanima i njihovom sistemu da se ne govori.
Tek Indija i tamošnja bogata civilizacija donijela je dekadni sistem sa ciframa od 0 do 9, iz kog danas baštinimo simbol iz kog se razvila nula kakvu poznajemo danas.
"Danas znamo da su već u 3. vijeku matematičari u Indiji posijali sjeme ideje koja je danas u modernom svijetu tako fundamentalna. Ovakva otkrića pokazuju koliko je matematika na indijskom potkontinentu vijekovima bila napredna", stoji u izvještaju s Oksforda o otkriću.
Rukopis iz Baškalija 1881. je pronađen, ne bi čovjek vjerovao, zakopan u najobičnijem polju. Vrlo rano je postalo jasno da je riječ o najstarijem poznatom matematičkom rukopisu iz Indije, misli se na indijsko porijeklo, mjesto otkrića je danas u Pakistanu.
Rukopis se sastoji od 70 vrlo krtih listova kore breze i smatralo se da potiče iz razdoblja između 8. i 12. vijeka.
Posebno zbunjujuće u određivanju starosti bilo je što je rukopis sastavljen iz nekoliko dijelova koji potiču iz različitih razdoblja.