Glavni razlog slabe zainteresovanosti za studiranje srpskog jezika, kažu lingvisti, jeste promocija i popularizacija drugih studijskih programa, ali i veliki broj nezaposlenih profesora srpskog jezika.

Prema podacima Zavoda za zapošljavanje RS, bez posla su 253 profesora srpskog jezika i jugoslovenske književnosti, dok je u proteklom periodu posao našlo njih tri puta manje. Zanimljivo je da su svršeni srednjoškolci, umjesto srpskog, na Filozofskom fakultetu Pale radije birali kineski i engleski jezik i književnost, dok su se na Filološkom fakultetu u Banjaluci uglavnom odlučivali za engleski, njemački, pa i ruski.

Prema riječima profesora srpskog jezika Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu Milanke Babić, forsiranje nadležnih da se upisuju tehnički fakulteti, zbog razvoja privrede, uticalo je na smanjen broj brucoša na katedri srpskog jezika.

- Treba studirati tehničke nauke, ali ne treba zanemariti ni ovaj drugi aspekt života društva, a to je njegova kultura, čuvanje duhovnih vrijednosti i nacionalnih nasljeđa - kazala je ona.

Babićeva je dodala da je veliki broj kandidata odustao od studiranja srpskog jezika i zbog velikog broja nezaposlenih, iako, kako kaže, nema zanimanja kojeg nema na Birou, uključujući mašinske i inženjere elektrotehnike, kao i ljekare, koji se popularišu kao potrebni u društvu.

- Nadležni su govorili da će svi oni koji završe kineski jezik imati siguran posao, jer se kineski uvodi u škole kao alternativni jezik. To je odmah stvorilo veliko interesovanje kod studenata, dok se s druge strane u javnosti stalno ponavlja da Biro vrvi od profesora srpskog jezika i onda se stvara utisak da to ne treba ni studirati - istakla je Babićeva.

Ona smatra da je njegovanje srpskog jezika jedan od primarnih ciljeva, te da bi njegovo uvođenje kao obaveznog predmeta na fakultetima tome uveliko doprinijelo.

- Danas ima mnogo studijskih programa na kojima ni u jednom semestru nema srpskog jezika, pa dolazimo u situaciju da, na primjer, "novopečeni" nastavnik hemije ne zna da se upiše u dnevnik kako treba, jer je zaboravio pravopis i gramatiku koju je učio u osnovnoj školi - kazala je Babićeva.

Predsjednik Akademije nauke i umjetnosti RS (ANURS) Rajko Kuzmanović istakao je da je nemoguće uticati na volju svršenih srednjoškolaca kad je u pitanju odabir studijskog programa.

- Osnovni razlog malog interesovanja za srpski jezik je veliki broj nezaposlenih profesora, jer je ranijih godina bio ogroman priliv ovog kadra. Nema razloga onome što mnogi misle, a to je da je ovdje riječ o nekom otporu prema Srpskoj. To nije tačno! Uvjeren sam da stanovnici RS poštuju i forsiraju svoj jezik gdje god to treba - kazao je Kuzmanović i dodao da do zamrzavanja ovog studijskog programa ne smije doći, bez obzira na broj studenata.

Rukovodioci javnih univerziteta u RS ranije su istakli da bi mogli biti zamrznuti oni studijski programi koji ne budu imali više od 15 brucoša.

UNIVERZITET BANjALUKA

italijanski jezik i književnost 12

srpski jezik i književnost  11

engleski jezik i književnost 45

njemački  jezik i književnost 34

francuski jezik i književnost i latinski jezik i književnost 6

ruski i srpski jezik i književnost 17

UNIVERZITET ISTOČNO SARAJEVO

srpski  jezik i književnost  10

engleski jezik i književnost 28

ruski i srpski jezik i književnost  7

njemački jezik i književnost 15

kineski i engleski jezik i književnost  30