Otkrivene zidine, temelji crkve na brdu Borovac kod srebreničkog sela Orahovica, potiču iz šestog veka, utvrdila je na osnovu pronađenih predmeta i korišćenog građevinskog materijala grupa arheologa, predvođena Ivanom Grujić iz "Muzeja Hercegovine" iz Trebinja.

Reč je o hrišćanskoj crkvi iz ranog srednjeg veka, izuzetnih dimenzija - 16 puta 12 metara. Prema rečima Grujićeve, u istočnom delu Republike Srpske otkrivena je samo jedna slična crkva iz ovog perioda, u Osmacima, i to su crkve u kojima su Srbi počeli da primaju hrišćanstvo i da se krste.

Kako je navela, veoma je malo otkrivenih ostataka crkava iz ranog srednjeg veka, a velike dimenzije crkve govore o razvijenosti, moći i zavidnoj naseljenosti ovog područja, kroz koje je prolazio rimski put i povezivao rimski municipijum u današnjim Skelanima sa Vlasenicom i vodio dalje prema Dubrovniku.

Karakteristično je da je ova crkva srušena pre 18. veka jer su ljudski skeleti koji su pronađeni sahranjeni na zidovima temelja, a kod jednog ženskog skeleta pronađen je i novac iz 1718. godine. Otkriveni su i fragmenti kandila, stakla i freskomaltera, a u temeljima se nalazi i rimski nadgrobni spomenik iz prvog ili drugog veka.

Srebrenički sveštenik protojerej Aleksandar Mlađenović je naveo da su o otkriću obavestili nadležne, kao i arheologe koji su obišli nalazište i pružili stručnu pomoć, odnosno utvrdili iz kojeg perioda potiču crkveni temelji, a najveći deo radova obavili su meštani sela Orahovica i pravoslavna omladina iz Srebrenice.

- Ovde smo počeli da služimo liturgije i u neposrednoj blizini planiramo da gradimo crkvu koja će potvrđivati petnaestovekovni kontinuitet hrišćanstva na ovom području. To je želja ovdašnjih meštana i umesto na planiranom crkvištu, novi hram ćemo graditi u neposrednoj blizini - kaže Mlađenović.

Još nezvanični načelnik Srebrenice Mladen Grujičić rekao je prilikom posete ovom lokalitetu da vreme pokazuje da gotovo svako srebreničko brdo krije neku tajnu i da je utroba srebreničke zemlje prepuna arheoloških vrednosti.

- Naš zadatak će biti da, između ostalog, obezbedimo uslove da budu nastavljena istraživanja. To će omogućiti i veću pažnju i posete naučnika, ali i turista iz sveta - naveo je Grujičić.

ČASNI KRST

DO otkrića temelja ove crkve došlo je pre dve godine, kad su meštani Orahovice uz blagoslov vladike Hrizostoma podigli časni krst na brdu Borovac sa namerom da tu grade crkvu.

- Ne znajući da se ovde već nalaze temelji crkve, iako se ovaj lokalitet u narodu naziva Crkvište, postavili smo krst, kako se pokazalo, samo pola metra istočno od oltarske apside, a kad se pristupilo čišćenju terena za pripremu lokacije za izgradnju crkve naišli smo na ovo otkriće - rekao je srebrenički sveštenik protojerej Aleksandar Mlađenović.