Dok se u svijetu istorija uči iz knjiga, Srbi je pjevajući uz gusle vijekovima prenose sa koljena na koljeno.

- Kada smo izbjegli iz Sarajeva, gdje smo imali udruženje, odlučili smo da ga formiramo i u Bijeljini, postojbini Filipa Višnjića i sačuvamo ovaj instrument od zaborava. Ja već pet decenija pjevam uz gusle, ali ih i pravim. Brojao sam do 300, a onda prestao. Moje gusle stigle su do Japana, Australije, jer sam tamo bio tri mjeseca, skoro stotinu vlasnika je u Rusiji, ima ih mnogo i u Austriji i Švajcarskoj. Naš narod se raselio širom svijeta, ali čuvaju tradiciju, običaje i podržavaju nas - kaže predsjednik Udruženja guslara "Filip Višnjić" Vukan Đuka.

Manastiri, gusle i gudalo - to je srpsku vjeru sačuvalo. Gusle su ušle na spisak UNESCO-ve zaštićene baštine.

- Gusle su, uz crkvu najzaslužnije za istorijski opstanak srpskog naroda, zato smo dužni da ovaj instrument još više afirmišemo – ističe duborezac Dušan Stevanović, koji je sa Vukanom napravio najveće gusle na svijetu visoke čak tri metra i teške više od 50 kilograma.

Ovo impozantno djelo je rezultat vrijednog truda i rada i ogromne ljubavi. Realizacija ideje koja se rodila spontano tekla je glatko.

Drvo crne lipe za desetak dana oblikovano je u instrument, međutim borba da uđu u Ginisovu knjigu rekorda traje godinama. Dok čekaju zasluženu slavu gusle - simbol burne srpske istorije, tradicije i epske poezije, krase strop Vasojevića kuće u Etno selu "Stanišići" u Bijeljini.  

- Ja sam izvodio i komisiju ovdje, poslali su nam zahtjev da se gusle izmjere, geometar da mjeri i tehničkim i laserskim metrom uz prisustvo policajca da to bude snimljeno. Ja sam sve to obavio, poslao njima u London, da bi oni poslali kasnije odgovor da traže 8.000 funti. Pristao sam na to jer novac mogu da obezbijedim od ljudi koji vole gusle, ali još nisam dobio odgovor kako da to realizujem - priča za portal InfoBijeljina Vukan.

Na guslama su izrezbareni likovi Filipa Višnjića i Kosovke djevojke.

- Svaki detalj je uvećan za ne znam tri puta u odnosu na one standardne takmičarske gusle. Na njima se može guslati, s tim što to ako mogu da kažem narodski tutnji. Svi su se balkanski narodi grčevito borili da gusle postanu njihov brend, njihov dio nacionalne kulture. Kada je Albanac saznao da su Srbi dobili gusle on je plakao, Hrvati su se borili, mi smo prije nekog vremena dobili od jednog hrvatskog gradonačelnika poziv da uradimo malo veće gusle, nebitno koliko to košta. Nadam se da ćemo dobiti pomoć nadležnih jer to ne može samo pojedinac, potrebna je cijela ekipa da ove naše gusle uđu u Ginisovu knjigu, da budu na nivou koje i zaslužuju – kaže Stevanović.

Ljubitelji gusala čuvaju sjećanje na Filipa Višnjića. Udruženje guslara koje nosi ime srpskog Homera finansira se od članarine i donacija ljubitelja gusala. Održavaju republičke i savezne festivale.

Prošle godine u Bijeljini su organizovali 30. jubilarni Festival guslara Republike Srpske koji je okupio 50 učesnika. Raduje ih što ima i mladih koji žele da nauče da guslaju i čuvaju našu istoriju, jer na mladima svijet ostaje.