Srbi u Republici Srpskoj i Srbiji danas će prvi put obeležiti Dan sećanja na stradanje i progon Srba, 5. avgust, centralnom državnom manifestacijom kod Sremske Rače.

Skup, koji će se održati na 20. godišnjicu hrvatske vojno-policijske akcije "Oluja", tokom koje je proterano 250.000 Srba, a više hiljada ubijeno ili nestalo, počeće simboličnim susretom premijera Srbije Aleksandra Vučića i predsednika Republike Srpske Milorada Dodika na mostu u Sremskoj Rači.

Vučić i Dodik će u reku spustiti vence u znak sećanja na sve stradale Srbe, a nakon toga će na platou pored mosta parastos služiti patrijarh srpski Irinej.

Manifestacija će, kako najavljuju, biti nastavljena umetničkim programom "Naša je tuga...velika" i obraćanjem Vucića, Dodika i "devojke iz kolone", izbeglice Ðurđice Popović.

Centralnoj državnoj manifestaciji prisustvovaće i članovi vlada Republike Srpske i Srbije, predstavnici Narodne skupštine Republike Srpske, Narodne skupštine Srbije i drugih državnih organa, predstavnici Vojske Srbije, Srpske pravoslavne crkve, diplomatskog kora i brojni građani.

Sutra tačno u podne oglasiće se zvona sa srpskih pravoslavnih crkava u Srbiji i Republici Srpskoj i sve sirene.

Iz vlade Srbije pozivaju građane Srbije da u podne zastanu kad se oglase zvona i sirene i da taj minut posvete sećanju na sve ubijene i stradale.

Istovremeno, Hrvatska će danas i sutra obeležavati Dan pobede i Dan hrvatskih branitelja i slaviti svoje oslobađanje od tuđe okupacije.

U Hrvatskoj će ove godine "Oluja" prvi put biti obeležena vojnom paradom u Zagrebu na kojoj, uprkos planovima i nadama domaćina, neće učestvovati zapadne zemlje, a dan kasnije i u Kninu, tradicionalnom proslavom tokom koje će pevati Marko Perković Tompson i biti otkriven spomenik prvom hrvatskom predsedniku Franji Tuđmanu.

Akcija Oluja počela je 4. avgusta 1995. ofanzivom hrvatske vojske, policije i Hrvatskog vijeća odbrane (vojska bosanskih Hrvata) na područja Banije, Like, Korduna i severne Dalmacije. Dan kasnije, hrvatska vojska je ušla u gotovo napušten Knin i istakla hrvatsku zastavu.

U operaciji je učestvovalo 138.500 pripadnika hrvatske vojske, MUP-a i Hrvatskog veća odbrane, dok je srpska strana imala 31.000 vojnika.

U toj akciji izbeglo je više od 250.000 Srba, pa se ona ubraja u jedno od najsurovijih etničkih čišćenja na području bivše SFRJ.

Nema preciznih podataka o žrtvama. Po nekim izvorima, u akciji hrvatske vojske Oluja nestalo je 1.805 osoba, a Hrvatski helsinški odbor za ljudska prava tvrdi da je tokom te operacije poginulo ukupno 677 civila.

Dokumentaciono-informativni centar Veritas u svojoj evidenciji ima imena 1.960 poginulih i nestalih Srba od kojih 1.205 civila, među njima 522 žene i 12 dece.