U Okružnom privrednom sudu u Bijeljini danas je održano pripremno ročište po tužbi koju je Fond za razvoj i zapošljavanje RS, kojim IRB, podnio protiv „Energolinije“ u stečaju zbog toga što mu nije priznato potraživanje od 18,6 miliona KM po osnovu kredita koji su ranije odobrili ovom preduzeću.

Međutim, „Energolinija“ je zatražila angažovanje vještaka ekonomske struke koji bi konačno utvrdio koliki je bio dug na dan otvaranja stečaja jer su se u prethodnom periodu pojavljivale različite cifre.

Danas je otvoreno i pitanje da li bi ovaj kredit trebalo da vraća „Alumina“, s obzirom na to da je „Energolinija“ u stečaju, a da je „Alumina“ bila žirant za taj kredit.

Prema tvrdnjama predstavnika IRB-a, „Alumina“ je do sada vratila 2,5 miliona KM, iako je pominjana i cifra o  vraćenih sedam miliona maraka. Upravo zato je advokat „Energolinije“ Ognjen Avlijaš izrazio sumnju u visinu iskazanih potraživanja IRB-a.

Glavna rasprava u ovom sporu zakazana je za 14. februar naredne godine.

Stečajni upravnik „Energolinije“ Goran Marković u martu je u cjelosti odbacio potraživanja Fonda, a kao razlog je naveo činjenicu da je novac od kredita koji je IRB odobrila „Energoliniji“ nenamjenski potrošen.

Fond u tužbi podnesenoj 7. aprila navodi da je stečajni upravnik bez osnova u cjelosti osporio iznos njihovih potraživanja, navodeći kao razlog nenamjensko trošenje sredstava koje je sama „Energolinija“ prouzrokovala, iako nije osporio razlučno pravo Fonda.

U Fondu naglašavaju i da je odgovornost za namjensko trošenje kredita ma „Energoliniji“ i jemcima koji su se obavezali da će platiti naknadu za nenamjensko trošenje novca, a ne na davaocu kredita.

S druge strane, Marković je ranije za CAPITAL kazao da je tužba neosnovana i da ostaje pri onome što je ranije utvrdio, a to je da je novac od kredita nenamjenski utrošen i da su potraživanja IRB-a neosnovana.

Kredit pod lupom tužilaštva

„Energolinija“ je privatna firma koja je bila u vlasništvu Litvanaca i nalazi se pod istragom tužilaštva zbog nenamjenskog trošenja 19,4 miliona KM kredita koji joj je odobrila IRB.

Preko vlasništva nad postrojenjima za proizvodnju energije kontrolisala je cijeli proizvodni proces u Fabrici glinice „Birač“, koja je takođe bila u vlasništvu Litvanaca, u kojoj pokrenut stečaj 2013. godine.

IRB RS odobrila je „Energoliniji“ 2012. godine zajam od 19,4 miliona KM i to bez finansijskog posrednika. Garanciju za vraćanje kredita dala je „Alumina“, povezano lice FG „Birač“. Upravo ovaj kredit predmet je istrage tužilaštva.

Prvi put kada je „Energolinija“ tražila kredit od 20 miliona KM, kreditni zahtjev je odbio tadašnji direktor IRB RS Milenko Pavlović, jer je znao kolika je izloženost riziku ovakvog plasmana IRB RS bez posredničke banke. Poslije toga dao je ostavku na ovo mjesto jer je bio pod pritiskom da odobri ovaj zajam.

Nakon njegovog odlaska „Energolinija“ obnavlja kreditni zahtjev, ali ovaj put u visini od 19,4 miliona KM.

Uprava kriminalističke policije Ministarstva unutrašnjih poslova RS je još 2013. godine, u okviru istrage koju je MUP vodio o zloupotrebama i malverzacijama u vezi sa poslovanjem FG „Birač“ i drugih preduzeća iz sastava te fabrike, podnijela Specijalnom tužilaštvu RS izvjaštaj zbog sumnje u nenamjensko trošenje novca „Energolinije“.

„U vezi nenamjenskog trošenja 19,4 miliona KM kredita, koji je „Energolinija“, koja posluje u krugu FG „Birač“, dobila IRB-a u maju 2012. godine sačinjen je izvještaj o učinjenom krivičnom djelu protiv odgovornog lica „Energolinije“ Viktorasa Zarevičijusa, predsjednika Upravnog odbora FG „Birač“ Martynasa Ugianskisa, direktora FG „Birač“ Virginijusa Vajege i odgovornog lica „Mehanike“ Rimantasa Balsysa zbog postojanja osnova sumnje da su počinili krivično djelo zloupotreba ovlašćenja u privredi“, rekli su tada u MUP-u.

Oni su osumnjičeni da su zajedno organizovali i utrošili veći dio namjenskih kreditnih sredstava, mimo njegove namjene, koji je „Energolinija“ dobila od IRB-a za potrebe rekonstrukcije kotla sa tečno-plinskog na čvrsto gorivo.

„Oni su iz odobrenih sredstava kredita plaćali fiktivne i uvećane fakture, koje je ispostavila FG „Birač u iznosu od preko 6,5 miliona KM, iako su znali da to preduzeće nije uradilo sve radove navedene u tim fakturama. Preduzeću „Mehanika, iz istih kreditnih sredstava plaćeno više od četiri miliona KM za radove koji nisu stvarno izvršeni na ovoj investiciji, te su plaćene nabavke repromaterijala, koja nije predmet ugovora, u vrijednosti većoj od 800.000 KM“, navedeno je u izvještaju MUP-a.

U MUP-u su naveli i da su, u namjeri da prikriju nenamjensko trošenje kredita, sačinjavane lažne javne isprave, fakture po nalozima odgovornih lica ovih preduzeća. Na ovaj način omogućili su sticanje protivpravne imovinske koristi drugim licima, a na štetu „Energolinije“ u iznosu od preko 11,3 miliona KM.