Na polovini godine dug za doprinose je dostigao 429,4 miliona maraka i u odnosu na isti period prošle godine porastao je za oko 24 miliona. Najveći dužnici za doprinose, kako pokazuje evidencija Fonda PIO RS, su zdravstvene ustanove i preduzeća u kojima je država većinski vlasnik. Samo jedna privatna firma nalazi se među deset najvećih dužnika za doprinose u Srpskoj.

Milionska dugovanja za doprinose, upozoravaju u Fondu PIO, otežavaju i produžuju rok za isplatu penzija. U njihovu kasu svakog mjeseca se od doprinosa slije u prosjeku oko 62 miliona maraka. Za isplatu penzija je, međutim, mjesečno potrebno oko 83 miliona KM. Nedostatak novca nekada je namirivan zaduživanjem Fonda PIO putem kredita, a od kada je isplata penzija prebačena na trezor trošak penzija je pao na republički budžet. Zbog problema sa likvidnošću isplata penzija umjesto dva-tri traje i po desetak dana.

- Kada bi svi redovno uplaćivali doprinose, odmah bi bio obezbijeđen novac za sve penzije. Ovako, svaki mjesec nam fali oko pet-šest miliona maraka, zbog čega i isplate penzija traju duže - objašnjava portparol Fonda PIO RS Tihomir Joksimović.

On kaže da je priliv novca od doprinosa u Srpskoj, ipak, bolji u odnosu na zemlje u regionu.

- U Srbiji i Hrvatskoj mnogo više dodaju iz republičke kase za isplatu penzija, tačnije oko 45 odsto, dok mi nikada nismo prelazili 22 odsto - dodao je Joksimović.

Predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS Dragutin Škrebić kaže da je nevjerovatno na koji način u našem društvu funkcioniše uplata poreza i doprinosa.

- Dešava se da budžetski korisnici ne mogu plaćati svoje obaveze. Smanjena je privredna aktivnost i na kraju imamo manje ubranih poreza i doprinosa. Potrebno je smanjiti javnu potrošnju, a mora biti smanjeno i oporezivanje rada. To je neminovno, a taj korak je definisan i u reformskoj agendi. Međutim, dvije godine o tome pričamo, a ništa nije preduzeto - dodaje Škrebić.

Ekonomski analitičar Zoran Pavlović kaže da nijedan knjigovođa u RS neće dozvoliti poslodavcu iz privatnog sektora da isplati lične dohotke bez uplaćenih doprinosa, dok je to kod javnih preduzeća i ustanova postala praksa.

- To znači da imamo dvostruki aršin prema obavezama kada je u pitanju isplata ličnih dohodaka - ističe Pavlović.

On naglašava da je to anomalija koja se desila u društvu i koja je rezultat prekomjernog zapošljavanja u javnim preduzećima i ustanovama.

- Sve to dovodi do situacije da firme poput "Željeznica RS" ili neke bolnice ne mogu isplatiti plate u cijelosti, pa koriste to što su od javnog značaja da ne uplate doprinose. To treba strože da kontroliše Poreska uprava - dodao je Pavlović.

Dug subjekata kojima je odobren reprogram i koji plaćaju tekuće obaveze (miliona KM)

- UKC RS - 30,8

- "Svislajon IAT" Trebinje 10,1

- Bolnica Istočno Sarajevo 8,5

- Bolnica Doboj 8,1

- "Željeznice RS" - 7,0

- Univerzitetska bolnica Foča 6,9

- "Kosmos" Banjaluka - 5,1

- Bolnica Bijeljina - 2,6

- Opšta bolnica Prijedor - 3,3

- Dom zdravlja Trebinje 2,9

Dužnici koji nemaju reprogram

- "Novoteks" Trebinje (u stečaju) - 9,5

- "Birač" Zvornik (u stečaju) 4,8

- "Mladost" Mrkonjić Grad - 3,7

- "Nova forma" Šamac - 2,1