Albanci i Bošnjaci ogorčeni i traže povlačenje crnogorskog rečnika, u izdanju CANU. Sporno u rečniku: Mesec planeta, Albanci Agarjani, a Draža antifašista. Nik Đeljošaj najavio krivičnu prijavu protiv autora rečnika
Tek što je CANU objavila prvi tom "Rječnika crnogorskog narodnog i književnog jezika" sa 12.018 reči, na preko 500 stranica, među kojima, kako kažu priređivači, i 3.445 reči koje pripadaju narodnom govoru i odražavaju crnogorski mentalitet, usledile su oštre kritike albanskih i muslimanskih političara u Crnoj Gori, ali i dukljanskih ideologa.
Ovo delo okarakterisali su kao "antialbansko" i "antibošnjačko", zahtevajući njegovo hitno povlačenje. Albanci su protestovali zbog odrednica, koje ih vređaju, kao što je "Agarjan", koja se opisuje kao "musliman, nevernik, bezbožnik, Turčin". Reagovali su i Bošnjaci preko poslanika Sulje Mustafića, koji je rekao da su odrednice u "Rječniku" uvredljive za sve pripadnike bošnjačkog naroda, zahtevajući njegovu zabranu, dok je poslanik Albanske alternative, Nik Đeljošaj, najavio podnošenje krivične prijave protiv autora, i da će, takođe, tražiti da se prvi tom rečnika zabrani, jer "vređa Albance i druge na nacionalnoj i verskoj osnovi".
Predsednica Saveta za izradu "Rječnika", prof. dr Tatjana Bečanović (član Građanskog pokreta URA), bez obzira na njegove manjkavosti, ne želi da se odrekne dela.
- Njegovo povlačenje treba da predloži Savet, a ja sam predsednica, i ne pada mi na pamet da tako nešto uradim pod pritiskom DPS satelita i njihovih poslušnika - izjavljuje Bečanović. - Priča o "Rječniku" odavno je izašla iz okvira nauke i postala brutalna politička priča, stavljena u službu predizborne kampanje DPS. Stručne interpretacije, naručene iz vladajuće partije, dolaze sa Fakulteta za crnogorski jezik i književnost, čiji je osnivač lider DPS Milo Đukanović - lično!
Na ove prozivke Bečanovićeve, reagovali su iz DPS:
- U nedostatku bilo kakvih stručnih argumenata u odgovoru na više nego opravdane kritike na račun "Rječnika", Bečanovićeva prelazi na politički teren i napada DPS i Mila Đukanovića, u čiju vladu upravo ulazi. Ona misli da je tu krivica što se u "Rječniku" našao čitav niz gluposti, poput one da je Mesec planeta!? Što je drugo nego loša namera, ako ne i provokacija prema crnogorskoj antifašističkoj tradiciji, koja je temelj crnogorske državnosti, povezivanje najistaknutijeg četničkog komadanta Draže Mihailovića sa pojmom antifašiste.
NEPOSTOJEĆI JEZIK
- Ono što je nesporno, a što se pokušava sakriti i prećutati, jeste činjenica da nije reč ni o kakvom rečniku lingvistički i istorijski nepostojećeg "crnogorskog jezika", već o rečniku srpskog narodnog i književnog jezika, koji se želi preimenovati i čije se ime želi zatreti u zemlji u kojoj se tim jezikom govori od pamtiveka i u kojoj sve što je do danas napisano, napisano je na srpskom jeziku - izjavio je dr Budimir Aleksić, predsednik Političkog saveta Nove srpske demokratije. - Reč je o srpskim rečima sakupljenim u rečnik, koji je neistinito naslovljen kao crnogorski rečnik.
Dr Aleksić upozorava da najveća naučna ustanova u zemlji, kakva je CANU, ne bi smela da se bavi falsifikovanjem i iskrivljavanjem činjenica, niti da podleže političkim pritiscima, već da zastupa i afirmiše naučnu istinu, da je takozvani crnogorski jezik ustavna i politička kategorija, ali ne naučna (lingvistička) i istorijska.
Između korica spornog dela CANU našle su se lekseme - bambrek - zadrigli lepotan, avizan - pametan, vazdan - ceo dan, valutak - obli kamen, velji - veliki, viganj - galama, pot - znoj, soldat - vojnik, influenca - grip, fadžola - pasulj, korota - žalost, špital - bolnica, škatula - kutija, dugotrpna, dugočekalica - usedelica... U "Rječniku" su smeštene i pozajmljenice engleskog jezika, koje su se odomaćile među Crnogorcima. Takve su, recimo: blog, bestseler, bilbord, botoks, veb...
Drugi tom "Rječnika" trebalo bi da bude publikovan aprila naredne godine i kada bude kompletiran, objediniće, čak, 90.000 reči! Biće gotovo dvostruko brojniji pojmovima od drugog izdanja Vukovog "Rečnika", sa 47.000 reči, koje je reformator srpskog jezika sakupio sa šireg govornog područja.