Iako posjeduju velika prirodna bogatstva i resurse za razne privredne grane te opštine od toga nemaju koristi, ne ubiraju prihode i nemaju investitore kako bi se razvijali. Iako imaju status opštine, u nekima od njih nema ni vodovoda, uređenih puteva, pošte ili policijske stanice, što rezultatira masovnim odlaskom stanovništva i stagnacijom.

Riješenje za unapređenje nerazvijenih lokalnih zajednica nudi Savez opština i gradova RS u vidu strategije koja će sa resornim ministarstvom definisati razvoj tih zajednica.

- Novi četvorogodišnji mandat načelnika i gradonačelnika je prilika da sa resornim ministarstvom definišemo strategiju razvoja nerazvijenih lokalnih opština - kaže Ljubiša Ćosić, predsednik tog Saveza.

Prema njegovim riječima, prvo će se uradi popis trenutnog stanja raspoloživih kapaciteta i projekata u oblasti privrede, turizma, poljoprivrede i infrastrukture koje bi doprinijele razvoju lokala u RS.

- Napravićemo plan projekata koje ćemo voditi u naredne četiri godine. Sigurno je da će biti projekata koji mogu da realizuju uz pomoć Vlade - ističe Ćosić.

Dodaje da je jedna od ključnih stavki stabilan budžet nerazvijenih opština. Vlada RS mora pronaći mehanizam da ih učini finansijski stabilnim. Budžeti jednog dijela tih opština su mali i nestabilni. Stabilan budžet je polazna tačka prema investicijama i razvojnim projektima, pojašnjava Ćosić.

- Svaka lokalna zajednica ima potencijal koji može iskoristiti, ali ne da svaštari sa više projekata. Opštine mogu ići u jedan ili dva pravca na koje će se fokusirati, bio to turizam, industrija ili usluge - ističe Ćosić.

Snežana Ružičić, načelnica opštine Jezero, kaže da prirodni resursi i bogatstva treba da se stave u funkciju malih i izrazito nerazvijenih lokalnih zajednica. Dodaje da Jezero radi na izvornom budžetu, a on se konkretno veže iza koncesione naknade koje do sada nisu imali.

- Male opštine nemaju banku, poslovnice FZO ili druge institucije što je veliki problem - kaže Ružičićeva.

Iz opštine Berković poručuju da je potrebno stimulisati investitore da dođu u mala mjesta i investiraju.

- Problem u malim sredinama je i kako zadržati ljekare, prosvetne radnike koji čim dobiju ponudu idu u veće opštine - ističe Bojan Samardžić, zamjenik načelnika Berkovića.

Od Berkovića do Ruda i Šekovića

Prema odluci Vlade RS u 2025. godini 20 opština imaće status izrazito nerazvijenih. To su Berkovići, Vukosavlje, Istočni Drvar, Istočni Mostar, Istočni Stari Grad, Jezero, Kalinovik, Kneževo, Krupa na Uni, Kupres, Lopare, Novo Goražde, Osmaci, Oštra Luka, Pelagićevo, Rudo, Srebrenica, Trnovo, Čajniče i Šekovići.

U nerazvijene spadaju Bratunac, Višegrad, Vlasenica, Donji Žabar, Kostajnica, Ljubinje, Nevesinje, Novi Grad, Petrovac, Petrovo, Ribnik, Rogatica, Han Pijesak, Šamac i Šipovo.