Ministarstvo inostranih poslova (MIP) BiH je, naime, početkom decembra 2020. godine objavilo javni oglas za izbor kandidata za poziciju sudije u ime BiH u Evropskom sudu te u datim rokovima dostavilo listu sa 13 kandidata koji su prošli na konkursu na adresu Predsjedništva BiH na razmatranje.

 

“Glas Srpske” je polovinom 2021. godine objavio da BiH nastavlja sa lošom praksom pred Savjetom Evrope, jer imena tri kandidata nisu dostavljena na tu adresu, zbog čega je sudija Faris Vehabović ostao i dalje predstavnik BiH i nakon isteka mandata, jer tako nalažu pravila. Tada je i potvrđeno da je razgovarano o izboru kandidata, koje bi Predsjedništvo BiH proslijedilo Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope i u nekoliko navrata pokušano da bude postignut dogovor, ali je bilo opstrukcija. Ključni kamen spoticanja bilo je insistiranje Željka Komšića, kao hrvatskog člana Predsjedništva, da njegov favorit Neven Anđelić bude u užem izboru.

 

Anđelić je profesor međunarodnih odnosa, godinama živi u Londonu, gdje se preselio tokom rata u BiH. Predavao je istoriju i teoriju ljudskih prava na više fakulteta, ali i u “Vudro Vilson” centru iz Vašingtona, koji je u više navrata objavio da je BiH potrebna reforma po građanskom principu, a prema kojem bi bili ukinuti entiteti. Zbog te pozadine nije postojala saglasnost tri člana Predsjedništva o njemu kao predloženom kandidatu.

 

Ovo pitanje biće ponovo otvoreno, prema najavama, na sjednici Komisije za spoljne poslove Predstavničkog doma Parlamenta BiH koja je zakazana za ponedjeljak.

 

U MIP je, naime, krajem prošle godine stiglo pismo generalnog sekretara Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope (PSSE) u vezi sa listom kandidata za pozicije sudije u Strazburu, a taj dopis je proslijeđen u Parlament BiH. Iz PSSE je zatražena lista kandidata, uz podsjećanje da je mandat trenutnog predstavnika istekao 2. decembra 2021. te da je lista trebalo da im stigne u maju te godine. U dopisu su navedeni i termini ovogodišnjih zasjedanja Komiteta za izbor sudija u Evropskom sudu, odnosno april, jun, septembar, s tim što su već zasjedali polovinom januara.

 

U Predsjedništvu BiH, prema nezvaničnim informacijama, nije pokretana ova tema od konstituisanja novog saziva, a s obzirom na dopis o kojem će se izjašnjavati poslanici, može se očekivati da bi ovo pitanje ponovo moglo da dođe na dnevni red.

 

- Moraće se uskoro o ovome ponovo pričati. Dio procedure je završen, a sad treba vidjeti kako to i privesti kraju - kazao je sagovornik “Glasa” upućen u tematiku.

 

Sa Vehabovićem nismo uspjeli da stupimo u kontakt.

 

Za poziciju sudije, pored Anđelića, aplicirali su i Jasminka Džumhur, koja je imala podršku tadašnjeg bošnjačkog člana Predsjedništva BiH Šefika Džaferovića, a među kandidatima je i Monika Mijić, koja je bila član Visokog sudskog i tužilačkog savjeta BiH. Mandat sudije u Evropskom sudu u Strazburu traje devet godina, bez mogućnosti obnavljanja mandata, a dužni su da se penzionišu ukoliko u toku mandata navrše 70 godina.

 

 

Evropski sud za ljudska prava ustanovljen je Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda iz 1950. godine i kao sudska institucija za zaštitu prava i sloboda djeluje od 1959. u okviru najstarije evropske organizacije - Savjeta Evrope. BiH je ratifikovala konvenciju 2002. i prihvatila nadležnost suda da odlučuje o aplikacijama, odnosno zahtjevima bilo koje osobe, nevladine organizacije, grupe pojedinaca ili druge države članice koji tvrde da su žrtve povrede prava utvrđenih u konvenciji.