„Živim u tropskoj zemlji koju je Bog blagoslovio, gde je priroda prelepa i gde je sve divno. U februaru se slavi karneval“– stihovi su legendarnog muzičara Jorge Bema 

I dok se Brazilci užurbano pripremaju za letnje Olimpijske igre koje će se ove godine održati u Veličanstvenom gradu, kako još zovu Rio (Cidade Maravilhosa), gde će svi učesnici imati prilike da osete delić te tropske zemlje, koja je možda najbolje opisana u mnogobrojnim stihovima velikana brazilske muzike kao što su Antonio Karlos Jobim, Sergio Mendez, Jorge Bem, Gilberto Gil, mi vam predstavljamo 11 zanimljivosti o velelepnom gradu koje možda niste znali.

Rio je dobio ime po reci koja ne postoji

Kada su prvi put januara 1502. godine portugalski moreplovci uplovili u zaliv Guanabara misleći da je to mesto na kojem se reka uliva u okean, nazvali su mesto Rio de Žaneiro (januarska reka). Inače grad je od 1763. do 1960. godine bio glavni grad Brazila da bi potom grad Brazilija, koji je izgrađen za samo tri godine, postao administrativni centar i glavni grad zemlje. Zanimljivo je i to što je Brazilija izgrađena u obliku aviona, koji treba da simbolizuje uzlet države.

Grad je bio deo kolonije po imenu Antartička Francuska

Portugalski moreplovac Gaspad de Lemos je otkrio grad, ali prvi starosedeoci su zapravo bili francuski hugenoti koje su 1567. godine Portugalci proterali. Francuski aristokrata po imenu Nikolas Durand de Vilegagnon je 1555. godine pod pokroviteljstvom Henrija IV osnovao tvrđavu na ostrvu u zalivu Guanabara koja i dan-danas nosi njegovo ime. Utvrđenje je trebalo da bude strateška baza Francuzima u Latinskoj Americi i utočište francuskim protestantima.

Grad je otkupljen od Francuza

Na teritoriji grada je 1690. godine pronađeno zlato i dijamanti što je i uslovilo procvat Rija koji svakako nije prošao nezapaženo kod Francuza budući da su pokušali da ga preotmu od Portugalaca 1710. godine. Ipak to se desilo već sledeće godine, da bi ga tadašnji guverner Portugalac Francisko de Kastro Morais otkupio za 612,000 zlatnih cruzadosa i 100 sanduka šećera. Međutim, nezadovoljni sunarodnici su ga proterali u svoje kolonije u Indiji zbog tog kukavičkog čina. 

Rio je bio prestonica Portugalskog carstva čitavih 7 godina

Rio de Žaneiro bio je glavni grad Brazila od 1763. do 1960. godine kada je zatim administrativni centar prebačen u Braziliju, ali je od 1808. do 1822. godine Rio bio i glavni grad Portugalije u kojem je aristokratija pronašla utočište pred Napoleonovom najezdom. Po dolasku princa Dom Žuaa VI, grad je počeo da se transformiše kada je on počeo sa izgradnjom Medicinske škole, Narodnog muzeja, Botaničke bašte itd...

Stanovnici Rija dobili su ime po reči koja znači kuća ili riba

Starosedeoci Rija sebe s ponosom nazivaju karioke (carioca). Neki smatraju da ovaj naziv potiče od reči (cari ola), koja na jeziku Tupi plemena prvih urođenika znači „kuća belog čoveka“, dok prema drugima reč (cari) označava ime ribe poznate i kao akari.

Ogromnu statuu Hrista Spasitelja i po nekoliko puta godišnje udari grom

S obzirom da se cela zemlja nalazi u blizini ekvatora, vrlo je podložna udarima gromova, te postavljanje statue na vrh planine Korkovado (Corcovado) možda i nije bila najpametnija ideja. Sama statua ima gromobrane, koji usled direktnih udara nisu uvek 100 odsto efikasni. Prošlog januara grom je oštetio Hristovu glavu i desni palac. Srećom, lokalna vlast je uvek spremna da plati popravke jednog od simbola grada koji ih nadgleda i čuva.

Pet dana godišnje gradom upravlja mitski pajac Kralj Momo

Svake godine uoči karnevala, gradonačelnik predaje ključeve grada mitskom pajacu kralju Momo koji simbolično uvodi grad u prazničnu atmosferu i eksploziju boja, ritma i pokreta. Glavni karnevalski dan je petak, a atmosfera se najviše zahuktava na čuvenom Sambodromu gde sve veće škole sambe mogu da prikažu ono što su tokom cele godine pripremali. 

U Riju je održana najveća fudbalska utakmica

Stadion Maraka je 16. jula 1950. godine primio neverovatnih 173, 850 gledalaca povodom Svetskog kupa. Procenjeno je da je oko 10 odsto Brazilaca prisustvovalo porazu od reprezentacije Urugvaja. To je ujedno bila i najgledanija odnosno najposećenija fudbalska utakmica ikada, a tada je stadion proglašen „fudbalskom katedralom“.

Šare na pločnicima su ujedno i QR kodovi

Trotoari dekorisani u portugalskom stilu koji predstavljaju dekorativne mozaike obično urađene od crnih i belih kamenčića, tipični su način oblaganja trotoara u Portugaliji, ali i drugim bivšim kolonijama. Ipak, možda je najeblematičniji upravo trotoar duž plaže Kopakabane koji simbolizuje talase. Gradska vlast je 2013. godine implementirala na desetine QR kodova u sam pločnik kako bi mnogobrojnim turistima obezbedila sve potrebne informacije o gradu. Ideju su dobili od Portugalaca.

Crtanje grafita je legalno

Crtanje grafita, koji su već šaren grad pretvorili u pravu umetničku galeriju na otvorenom, legalizovano je 2014. godine. Uličnim umetnicima je dozvoljeno da oslikavaju stubove, zidove i konstrukcije koje nisu od istorijskog značaja. Svakog 27. marta grad slavi Dan grafita u čast pioniru ulične umetnosti Valauriju Aleksu koji je umro tog dana 1987. godine.

Muzej posvećen Karmin Mirandi

Legendarna Karmen Miranda poznatija i kao dama sa tuti-fruti ikebanom na glavi rođena je u Portugaliji 1909. godine, ali se njena familija ubrzo preselila u Brazil gde je Karmen ostvarila zapaženu karijeru kao pevačica i glumica. Muzej posvećen ovoj umetnici čuva na hiljade njenih ličnih stvari ,a nalazi se u blizini plaže Flamengo u Riju.